Filozofia poznania (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Wykład kursoryczny dla pierwszego roku, wymagań wstępnych nie ma

Cele

Bezpośrednim celem zajęć jest zapoznanie studentów z najistotniejszymi - dziejowo oraz współcześnie – problemami z zakresu epistemologii. Wskazane zostaną związki tej problematyki z teologią

Treści kształcenia

Pierwsza część wykładu daje historyczny przegląd zagadnień tradycyjnie zaliczanych do problematyki epistemologicznej. Następnie najbardziej podstawowe kwestie epistemologiczne omówione zostaną systematycznie Zagadnienia metateoretyczne.
Przegląd głównych zagadnień epistemologicznych na planie historycznym:
- racjonalizm Platona;
- proces poznania wg Arystotelesa;
- sceptycyzm starożytny;
- relacja wiedza a wiara średniowieczu;
- zwrot epistemologiczny w filozofii Kartezjusza, racjonalizm kontynentalny;
- empiryzm brytyjski;
- Kantowska próba pogodzenia racjonalizmu z empiryzmem;
- pozytywizm Comte’a i Milla;
- psychologizm;
- Brentano, Frege i Husserl – antypsychologizm;
- zwrot lingwistyczny w epistemologii
- empiryzm logiczny;
- fallibilizm Poppera
- współczesna kontrowersja: fundamentalizm a naturalizm.
Spór o źródła poznania:
- racjonalizm i empiryzm genetyczny;
- aprioryzm i aposterioryzm skrajny i umiarkowany;
- irracjonalizm i antyirracjonalizm.
Zagadnienie przedmiotu poznania:
- realizm i idealizm immanentny;
- realizm i idealizm transcendentalny.
Klasyczna definicja prawdy – „opis” definicji Tarskiego.
Nieklasyczne koncepcje prawdy.
Percepcja a teoria poznania.
Koncepcje umysłu a poznanie.
Język a poznanie. Zagadnienia metateoretyczne.
Przegląd głównych zagadnień epistemologicznych na planie historycznym:
- racjonalizm Platona;
- proces poznania wg Arystotelesa;
- sceptycyzm starożytny;
- relacja wiedza a wiara średniowieczu;
- zwrot epistemologiczny w filozofii Kartezjusza, racjonalizm kontynentalny;
- empiryzm brytyjski;
- Kantowska próba pogodzenia racjonalizmu z empiryzmem;
- pozytywizm Comte’a i Milla;
- psychologizm;
- Brentano, Frege i Husserl – antypsychologizm;
- zwrot lingwistyczny w epistemologii
- empiryzm logiczny;
- fallibilizm Poppera
- współczesna kontrowersja: fundamentalizm a naturalizm.
Spór o źródła poznania:
- racjonalizm i empiryzm genetyczny;
- aprioryzm i aposterioryzm skrajny i umiarkowany;
- irracjonalizm i antyirracjonalizm.
Zagadnienie przedmiotu poznania:
- realizm i idealizm immanentny;
- realizm i idealizm transcendentalny.
Klasyczna definicja prawdy – „opis” definicji Tarskiego.
Nieklasyczne koncepcje prawdy.
Percepcja a teoria poznania.
Koncepcje umysłu a poznanie.
Język a poznanie.

Efekty kształcenia

Wiedza:
- student zna podstawową terminologię teoriopoznawczą w języku polskim
- student jest świadom podstawowych kwestii poruszanych w dziejach filozofii poznania
- student jest zorientowany w problematyce źródeł poznania
- student jest zorientowane w problematyce przedmiotu poznania
- student zna klasyczną i nieklasyczne koncepcje prawdy
Umiejętności
- student słucha ze zrozumieniem ustnej prezentacji idei i argumentów filozoficznych
- student poprawnie stosuje poznaną terminologię filozoficzną
- student analizuje argumenty filozoficzne, identyfikuje ich kluczowe tezy i założenia
- student przytacza główne tezy badanych wypowiedzi filozoficznych, stosownie do ich istotności
Postawy:
- student jest otwarty na nowe idee i gotów do zmiany opinii w świetle dostępnych danych i argumentów

Metody dydaktyczne

Wykład połączony z możliwością aktywnego włączenia się studenta w dyskusję prezentowanego materiału. Lektura uzupełniająca

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Egzamin końcowy – pisemny/ustny. Obowiązuje materiał przedstawiony w czasie wykładów

Lektury podstawowe

1. NOTATKI Z WYKŁADÓW
2. J. Woleński, Epistemologia, t. 1, Zarys historyczny i problemy metateoretyczne, Aureus, Kraków, 2000

Lektury uzupełniające

1. A. Morton, Przewodnik po teorii poznania, tł. T. Baszniak, Spacja, Warszawa 2002.

Uwagi

nakład pracy studenta: 90 godzin