Teologia moralna (2014/15)


Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Zaliczone wykłady z teologii moralnej ogólnej.

Cele

Uczestnicy wykłady z teologii moralnej szczegółowej powinni w pierwszym semestrze zapoznać się z podstawową problematyką dotyczącą relacji człowieka (chrześcijanina) do drugiego człowieka. Drugiego człowieka należy miłować, zaś sprawy dotyczące dóbr witalnych, osobowych i materialnych winny być układane według zasady sprawiedliwości. Z kolei przedmiotem wykładów drugiego semestru jest odniesienie człowieka do świata materialnego oraz powinności obywatela wobec państwa, ojczyzny i wspólnoty międzynarodowej. Przedmiotem wykładów będzie także cnota religijności.

Treści kształcenia

Kurs obejmie w wykładach pierwszego semestru zagadnienia dotyczące chrześcijańskiego odniesienia do bliźnie-go w duchu miłości i sprawiedliwości. Omówione będą podstawowe zagadnienia dotyczące troski o zbawienie bliźniego, o jego życie i zdrowie, o poszanowanie jego dóbr osobowych i materialnych. Podana też zostanie ocena moralna postaw i działań niezgodnych ze sprawiedliwością i miłością bliźniego. Natomiast wykłady drugiego semestru będą dotyczyć pod-stawowych relacji człowieka wobec rzeczywistości ziemskich, jakimi są kultura, praca i życie zawodowe, a także odnie-sienia człowieka, w świetle nauczania teologii moralnej, do wielkich społeczności takich, jak państwo, ojczyzna i wspól-nota międzynarodowa. Określone będą powinności moralne w tej dziedzinie i wskazane nieprawidłowe postawy. W końcu podjęta zostanie problematyka cnoty religijności. (1-2) Człowiek istotą społeczną. Społeczne powołanie osoby ludzkiej. Podstawowe zasady życia społecznego.
(3-4) Istota i rodzaje sprawiedliwości. Poszanowanie praw osoby ludzkiej. Miłość bliźniego jako zasada życia społeczne-go.
(5-6) Miłosierdzie. Relacja miłości do sprawiedliwości. Cnota wdzięczności.
(7-8) Troska o zbawienie bliźniego. Postawy i działania zaprzeczające trosce o zbawienie bliźniego.
(9-10) Troska o życie i zdrowie bliźniego. Istotny sens V przykazania Dekalogu. Życie ludzkie i jego obrona w świetle Evangelium vitae.
(11-12) Zabójstwo niezamierzone. Konieczna obrona. Konieczna obrona w aspekcie społecznym.
(13-14) Problematyka kary śmierci. Zabójstwo zamierzone. Zabijanie nienarodzonych dzieci.
(15-16) Eutanazja - współczucie czy barbarzyństwo. Przeszczepianie narządów ludzkich.
(17-18) Eksperymenty medyczne na człowieku dorosłym. Kwestia sterylizacji w ocenie moralnej. Problematyka niepłod-ności w małżeństwie.
(19-20) Przyczyny niepłodności w małżeństwie. Problem leczenia niepłodności. Sztuczna prokreacja, jako zastępowanie ludzkiej płodności.
(21-22) Sztuczna prokreacja w ocenie moralnej. Klonowanie. Eksperymenty medyczne na embrionach ludzkich.
(23-24) Inżynieria genetyczna. Zagrożenia zdrowia ludzkiego. Sport ekstremalny. Wypadki drogowe.
(25-26) Troska o dobra osobowe bliźniego. Honor i dobre imię bliźniego.
(27-28) Prawo do prawdy. Kłamstwo. Obrona sekretu. Zasada o powszechnym przeznaczeniu dóbr.
(29-30) Poszanowanie własności bliźniego. Kradzież i restytucja. Obowiązek dzielenia się dobrami materialnymi z bliź-nimi.

Semestr II

(1-2) Człowiek w odniesieniu do świata materialnego. Zasadnicze odniesienie człowieka do świata materialnego. Zaanga-żowanie człowieka w świecie w świetle nauczania Soboru Watykańskiego II.
(3-4) Dzieło kultury w aspekcie moralnym.
(5-6) Moralny aspekt pracy ludzkiej.
(7-8) Problematyka życia zawodowego w aspekcie moralnym.
(9-10) Życie gospodarcze i jego wymiar moralny.
(11-12) Globalizacja i wspólnota międzynarodowa w aspekcie moralnym.
(13-14) Chrześcijańskie zasady w aspekcie życia państwowego. Powinności państwa wobec obywateli.
(15-16) Stosunek obywateli wobec państwa. Pojęcie ojczyzny.
(17-18) Miłość ojczyzny. wspólnota międzynarodowa.
(19-20) Cnota religijności jej natura i charakterystyka. Rodzaje kultu religijnego.
(21-22) Pismo święte o kulcie należnym Bogu.
(23-24) Liturgiczny kult Boży. Niedziela dniem kultu religijnego.
(25-26) Modlitwa w aspekcie moralny. Modlitwa prośby.
(27-28) Nadzwyczajne formy kultu religijnego. Kult pośredni.
(29-30). Braki w zakresie kultu i grzechy przeciwne cnocie religijności. (1-2) Człowiek istotą społeczną. Społeczne powołanie osoby ludzkiej. Podstawowe zasady życia społecznego.
(3-4) Istota i rodzaje sprawiedliwości. Poszanowanie praw osoby ludzkiej. Miłość bliźniego jako zasada życia społeczne-go.
(5-6) Miłosierdzie. Relacja miłości do sprawiedliwości. Cnota wdzięczności.
(7-8) Troska o zbawienie bliźniego. Postawy i działania zaprzeczające trosce o zbawienie bliźniego.
(9-10) Troska o życie i zdrowie bliźniego. Istotny sens V przykazania Dekalogu. Życie ludzkie i jego obrona w świetle Evangelium vitae.
(11-12) Zabójstwo niezamierzone. Konieczna obrona. Konieczna obrona w aspekcie społecznym.
(13-14) Problematyka kary śmierci. Zabójstwo zamierzone. Zabijanie nienarodzonych dzieci.
(15-16) Eutanazja - współczucie czy barbarzyństwo. Przeszczepianie narządów ludzkich.
(17-18) Eksperymenty medyczne na człowieku dorosłym. Kwestia sterylizacji w ocenie moralnej. Problematyka niepłod-ności w małżeństwie.
(19-20) Przyczyny niepłodności w małżeństwie. Problem leczenia niepłodności. Sztuczna prokreacja, jako zastępowanie ludzkiej płodności.
(21-22) Sztuczna prokreacja w ocenie moralnej. Klonowanie. Eksperymenty medyczne na embrionach ludzkich.
(23-24) Inżynieria genetyczna. Zagrożenia zdrowia ludzkiego. Sport ekstremalny. Wypadki drogowe.
(25-26) Troska o dobra osobowe bliźniego. Honor i dobre imię bliźniego.
(27-28) Prawo do prawdy. Kłamstwo. Obrona sekretu. Zasada o powszechnym przeznaczeniu dóbr.
(29-30) Poszanowanie własności bliźniego. Kradzież i restytucja. Obowiązek dzielenia się dobrami materialnymi z bliź-nimi.

Semestr II

(1-2) Człowiek w odniesieniu do świata materialnego. Zasadnicze odniesienie człowieka do świata materialnego. Zaanga-żowanie człowieka w świecie w świetle nauczania Soboru Watykańskiego II.
(3-4) Dzieło kultury w aspekcie moralnym.
(5-6) Moralny aspekt pracy ludzkiej.
(7-8) Problematyka życia zawodowego w aspekcie moralnym.
(9-10) Życie gospodarcze i jego wymiar moralny.
(11-12) Globalizacja i wspólnota międzynarodowa w aspekcie moralnym.
(13-14) Chrześcijańskie zasady w aspekcie życia państwowego. Powinności państwa wobec obywateli.
(15-16) Stosunek obywateli wobec państwa. Pojęcie ojczyzny.
(17-18) Miłość ojczyzny. wspólnota międzynarodowa.
(19-20) Cnota religijności jej natura i charakterystyka. Rodzaje kultu religijnego.
(21-22) Pismo święte o kulcie należnym Bogu.
(23-24) Liturgiczny kult Boży. Niedziela dniem kultu religijnego.
(25-26) Modlitwa w aspekcie moralny. Modlitwa prośby.
(27-28) Nadzwyczajne formy kultu religijnego. Kult pośredni.
(29-30). Braki w zakresie kultu i grzechy przeciwne cnocie religijności.

Efekty kształcenia

Student zna i nazywa relacje międzyludzkie. Student opisuje odniesienie do rzeczywistości, która go otacza w kontekście moralności. Student wymienia problemy moralne.

Metody dydaktyczne

dyskusja, praca z tekstem, prezentacje, metoda problemowa, wykład.

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Zaliczenie przedmiotu w formie ustnej.

Lektury podstawowe

Paweł VI, Encyklika Popularny progressio; Jan Paweł II, Encyklika Evangelium vitae.

Lektury uzupełniające

Jan Paweł II, Encyklika Laborem exercens; Jan Paweł II, Encyklika Solititudo rei socialis; Kongregacja Nauki Wiary, De-klaracja o eutanazji; Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja o przerywaniu ciąży; Kongregacja Nauki Wiary, Instrukcja Donum vitae; Góralczyk P., Miłość podstawową wartością w wychowaniu seksualnym, [w:] Śladami Boga i człowieka, red. J. Orzeszyna, s. 257–270; Olejnik S., Teologia moralna życia osobistego, Włocławek 1999; J. Ratzinger, Raport o stanie wiary, Kraków 1986.