Historia konstytucjonalizmu (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Zaliczenie przedmiotu Prawo konstytucyjne.

Cele

Celem przedmiotu jest przekazanie wiedzy na temat podstawowych założeń doktrynalnych konstytucjonalizmu, w tym przede wszystkim koncepcji podziału władz oraz instytucji ustrojowych i ich historycznego rozwoju.

Treści kształcenia

Podczas wykładu przedstawione zostaną okresu pod-stawowe wiadomości na temat konstytucjonalizmu pojmowanego przez pryzmat struktury ustrojowej państwa zbudowanej w oparciu o koncepcję podziału władz, w tym główne – głoszone przez doktrynę prawa konstytucyjnego – koncepcje towarzyszące rozwojowi najważniejszych instytucji konstytucyjnych.

Tematyka zajęć obejmować będzie następujące zagadnienia:
1) Zakres pojęciowy terminu „konstytucjonalizm”. Koncepcja konstytucjonalizmu C. Friedricha.
2) Czynniki kształtujące rozwój konstytucjonalizmu w różnych częściach świata.
3) Model ustroju mieszanego oraz ustroju równo-wagi.
4) Monteskiuszowska koncepcja podziału władz.
5) Doktryna Ojców Założycieli konstytucji amerykańskiej – cz. 1.
6) Doktryna Ojców Założycieli konstytucji amerykańskiej – cz. 2.
7) Rozwój amerykańskiego konstytucjonalizmu stanowego.
8) Koncepcje ustrojowe okresu rewolucji francuskiej i okresu Restauracji.
9) Francuska doktryna konstytucyjna okresu III i IV Republiki.
10) Konstytucja V Republiki Francuskiej i reforma systemu parlamentarnego.
11) Niemiecka doktryna konstytucyjna i rozwój sądownictwa konstytucyjnego (model kelsenowski).
12) Konstytucjonalizm Republiki Weimarskiej i re-publiki „bońskiej”.
13) Recepcja wzorców ustrojowych we współczesnym świecie – przykład państw Afryki frankofońskiej.
14) Recepcja wzorców ustrojowych we współczesnym świecie – przykład państw Ameryki Południowej.
15) Polski konstytucjonalizm – II i III RP.

Efekty kształcenia

Student:
- zna podstawową terminologię związaną z pojęciem konstytucjonalizmu oraz poszczególnymi koncepcjami ustrojowymi [S_W01+++]
- ma wiedzę o najważniejszych aktach prawnych, w których recypowano poszczególne koncepcje ustrojowe [S_W03+]
- ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju konstytucjonalizmu w różnych częściach świata [S_W04+]
- potrafi wyszukiwać informacje dotyczące problematyki konstytucyjnej [S_U01+]
- potrafi analizować akty prawne pod kątem przyjmowanych w nich koncepcji i założeń ustrojowych [S_U02++ ]
- potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi dotyczącymi zagadnień konstytucjonalizmu w aspekcie jego historycznego rozwoju [S_U03+]

Metody dydaktyczne

Wykład.

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Egzamin pisemny w formie opisowej (trzy pytania otwarte) – czas trwania egzaminu: 45 minut.

Lektury podstawowe

- Małajny R.M., Trzy teorie podzielonej władzy, Katowice 2003 (fragmenty).
- Jakubiak Ł., Referendum jako narzędzie polityki. Francuskie doświadczenia ustrojowe, Kraków 2012 (fragmenty).
- Szymanek J., Aksjologia konstytucji V Republiki Francuskiej, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 6.
- Bożek M. Znaczenie koncepcji władzy neutralnej Benjamina Constanta we współczesnym konstytucjonalizmie, [w:] Konstytucjonalizm a doktryny polityczno-prawne. Najnowsze kierunki badań, Katowice 2008.

Lektury uzupełniające

- Jakubiak Ł., Recepcja francuskich wzorców ustrojo-wych w konstytucjach państw Afryki frankofońskiej, [w:] Ustrój polityczny państwa. Polska, Europa, świat, red. S. Sulowski, J. Szymanek, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2013.
- Prokop K. Modele stanu nadzwyczajnego, Białystok 2012.
- Małajny R.M., Amerykański prezydencjalizm, Warszawa 2012.