Historia partii politycznych (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu historii Europy XVIII, XIX i XX w., tak aby zidentyfikować i nazwać najważniejsze zjawiska, jakie wpłynęły na ukształtowanie się stronnictw politycznych. Powinien również wykazać się umiejętnością zdefiniowania najważniejszych wydarzeń gospodarczych i społecznych związanych ze wskazanym okresem.

Cele

Przedmiot ma na celu zaznajomienie studentów z podstawowymi pojęciami z zakresu badań nad historią partii politycznych. Zmierza również do wyjaśnienia funkcjonujących w literaturze przedmiotu klasyfikacji oraz typologii a także do zdefiniowania i ukazania czynników jakie wpłynęły na wykształcenie się współczesnych systemów partyjnych. Poprzez odwołania do kolejnych państw zajęcia pozwolą dostrzec pewne elementy wspólne omawianego procesu przy jednoczesnym podkreśleniu jego specyfiki w różnych częściach Europy. Ponadto celem konwersatorium jest także częściowa analiza współczesnych systemów partyjnych ze szczególnym uwzględnieniem systemu polskiego.

Treści kształcenia

Przedmiot koncentruje się na genezie i funkcjonowaniu systemów partyjnych. Przedstawia podstawowe pojęcia oraz typologie. Koncentruje się na historycznym rozwoju stronnictw politycznych. Omawia typy rodzin partyjnych oraz ich ewolucję ideową. Prezentuje zamiany zachodzące w systemach partyjnych. Szczegółowo analizuje polski system partyjny z uwzględnieniem procesu tworzenia, działania, finansowania oraz delegalizacji stronnictw politycznych. Traktuje również o systemach partyjnych wybranych państw europejskich oraz Stanów Zjednoczonych Ameryki.

1. Pojęcie partii politycznej i systemu partyjnego. Badania nad partiami politycznymi (omówienie elementów definicyjnych oraz wskazanie podstawowych nurtów badawczych).
2. Klasyfikacje i zadania partii politycznych (podziały wg. kryterium funkcjonalnego, ideologicznego, strukturalnego).
3. Koncepcje genezy partii politycznych oraz kształtowanie się modelu stronnictw politycznych. Rozwój historyczny partii politycznych, ekonomiczne, historyczne i społeczne uwarunkowania tworzenia partii politycznych. Zasadnicze etapy rozwoju partii politycznych.
4. Ewolucja ideowa partii politycznych – główne rodziny stronnictw politycznych.
5. Powstanie i funkcjonowanie systemów partyjnych – najważniejsze pojęcia i klasyfikacje. Zmiany zachodzące w systemach partyjnych ze szczególnym uwzględnieniem ostatnich dekad XX w.
6. System partyjny w ramach systemu politycznego państwa. Partie w strukturach władzy. Wpływ systemu wyborczego na system partyjny.
7-8 Polski system partyjny. Tworzenie partii politycznych ich instytucjonalizacja oraz struktura wewnętrzna. Partia jako podmiot stosunków publicznoprawnych. Finansowanie partii politycznych w Polsce oraz ich opodatkowanie.
9. System partyjny Zjednoczonego Królestwa Wielkiej
Brytanii i Irlandii Północnej.
10.System partyjny Stanów Zjednoczonych Ameryki.
11.System partyjny Szwecji.
12.System Partyjny Hiszpanii.

Efekty kształcenia

Wiedza:
- Student zna podstawową terminologię z zakresu badań nad partiami politycznymi. Potrafi omówić ich genezę, sposób organizacji i funkcjonowania. Rozumie zasady działania stronnictw politycznych i ich cele (H1K_W02, H1K_W05, H1K_W08)

Umiejętności:
- Student potrafi zdefiniować pojęcia takie jak partia polityczna czy system partyjny. Umie posługiwać się funkcjonującymi w literaturze przedmiotu klasyfikacjami, bez trudności odnosi je do otaczającej go rzeczywistości politycznej (H1K_U01, H1K_U04)

Kompetencje społeczne:
- Student jest przygotowany do pojęcia świadomej działalności politycznej (H1K_K03)

Metody dydaktyczne

Do głównych metod dydaktycznych przedmiotu należą: dyskusje nad literaturą przedmiotu oraz wybranymi programami politycznymi a także prezentacje multimedialne.

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Podstawowym warunkiem zaliczenia przedmiotu jest aktywne uczestnictwo w zajęciach wyrażane nie tylko poprzez zapoznanie się z proponowaną literaturą oraz zabieranie głosu w trakcie zajęć, ale także czynny udział w proponowanych przez prowadzącego projektach i ćwiczeniach. (ocena ciągła)

Lektury podstawowe

1. Antoszewski A., Herbut R., Partie i systemy partyjne Europy Środkowej, Wrocław 2003.
2. Kosowska-Gąstoł B. (red.), Systemy partyjne państw Unii Europejskiej, Kraków 2011.
3. Sobolewska-Myślik K., Partie i systemy partyjne na świecie, Warszawa 2004.
4. W. Sokół, M. Żmigrodzki (red.), Współczesne partie i systemy partyjne. Zagadnienia teorii i praktyki politycznej, Lublin 2008.

Lektury uzupełniające

1. Stępień S., Konserwatyzm: historia i współczesność, Lublin 2003.
2. Zięba A., Międzynarodowe organizacje współczesnych partii politycznych, „Sprawy Międzynarodowe” 1991, nr 12.
3. Zięba A., Współczesne brytyjskie doktryny polityczne, Białystok 2001.
4. Zięba A., Zagadnienia systemu dwupartyjnego w Wielkiej Brytanii [w:] Grzybowski M., Zięba A. (red.), Współczesne systemy partyjne wybranych państw europejskich, Kraków 1996.

Uwagi

Literatura obcojęzyczna dotycząca poszczególnych zajęć będzie przekazywana studentom na bieżąco.