Nauki pomocnicze historii Europy Wschodniej (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Znajomość języka rosyjskiego przynajmniej w stopniu podstawowym oraz ukończenie kursu z zakresu Nauk Pomocniczych Historii.

Cele

Nauczenie czytania tekstów rękopiśmiennych, głównie aktowych z XIV-XIX w., nauczenie obliczania dat zapisanych wg kalendarza juliańskiego i innych systemów używanych w Wielkim Księstwie Litewskim, rozpoznawania form kancelaryjnych Wielkiego Księstwa Litewskiego, zapoznanie z zagadnieniami genealogicznymi rodzin litewsko-ruskich oraz specyfiką osadniczą wschodnich terenów Rzeczypospolitej.

Treści kształcenia

Nauka czytania rękopiśmiennych tekstów ruskich i pisma rosyjskiego z przełomu XVIII i XIX wieku. Zagadnienia związane z rachubą czasu, formami kancelaryjnymi, osadnictwem i genealogią.
W oparciu o rękopiśmienne teksty, głównie z ksiąg sądowych XIV-XIX wiecznych z różnych obszarów I Rzeczypospolitej i zaboru rosyjskiego studenci zostaną zaznajomieni z różnymi rodzajami pisma i systemów brachygraficznych, elementami specyfiki językowej tych źródeł, formami kancelaryjnymi, a także zagadnieniami z zakresu historii społecznej i gospodarczej, jak specyficzną terminologią genealogiczną, formami osadniczymi, prawnymi aspektami bytowania ludności na wschodnich obszarach I Rzeczypospolitej.

Efekty kształcenia

Po ukończeniu zajęć studenci powinni posiadać wiedzę na temat różnych rodzajów pisma używanego w praktyce kancelaryjnej wschodnich obszarów I Rzeczypospolitej, znać systemy brachygraficzne. Powinni posiąść podstawową umiejętność czytania różnego rodzaju pisma i umieć tę wiedzę spożytkować w badaniach naukowych. Rozpoznawać różne formy kancelaryjne występujące na tym terenie, umieć w podstawowym zakresie zinterpretować przekaz źródłowy w zakresie stosunków prawnych, genealogicznych i osadniczych.

Metody dydaktyczne

Praca na foto/kserokopiach oryginalnych tekstów z ksiąg aktowych różnych sądów z terenu pierwszej Rzeczypospolitej.

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Zaliczenie zajęć na podstawie obecności na zajęciach i efektów pracy, kontrolowanej w sposób ciągły na każdych zajęciach w czasie praktycznych zajęć.

Lektury podstawowe

B. Horodyski, Podręcznik paleografii ruskiej, Kraków 1951; Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszaw 1983; Semkowicz W., Encyklopedia nauk pomocniczych historii, Kraków 1999.