Teologia dogmatyczna - eschatologia (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Podstawowe wiadomości z Katechizmu Kościoła Katolickiego, hermeneutyki i teologii biblijnej oraz metafizyki klasycznej

Cele

Zrozumienie celowości dziejów zbawienia (neoplatońska dynamika wyjścia i powrotu) i teologicznej natury eschatologii. Przezwyciężenie zbyt reistycznego rozumienia przyszłości. Umiejętność rozumienia prawd wiary w kluczu egzystencjalnego spełnienia człowieka. Biegła znajomość tematyki biblijnej oraz nauczania Kościoła na tematy eschatologiczne.

Treści kształcenia

Eschatologia to nauka o Trójjedynym Bogu jako ostatecznej rzeczywistości, przeznaczeniu i spełnieniu człowieka. W eschatologii dokonuje się swoistego rodzaju synteza całości dogmatyki chrześcijańskiej ze względu na owo ostateczne przeznaczenie człowieka do życia w Bogu. Eschatologia ujawnia w jaki sposób każdy z artykułów wiary jest percepcją powołania do permanentnego i definitywnego szczęścia w radykalnym spełnieniu ludzkiego bycia w Bogu. Eschatologia odpowiada za egzystencjalny wymiar całej dogmatyki jako takiej.W tym znaczeniu jej pierwszorzędnym przedmiotem jest spełniające się w czasie i spełnione w wieczności zbawienie (dynamika już-jeszcze nie). Tylko w odniesieniu do owego zbawienia, eschatologia opisuje rzeczywistość fundamentalnej możliwości człowieka, którą jest, definitywne w swojej ostateczności, bycie-nie-spełnionym.
Program: Eschatologia trynitarna w całości dogmatyki katolickiej: nauka o ostateczności jako teo-logia dokonanego zbawienia. Eschatologia jako teologia – teologia jako eschatologia. Hermeneutyka wypowiedzi eschatologicznych (Karl Rahner). Problem czasowości: eschatologia jako teologia czasu. Paruzja jako element konstytutywny egzystencji chrześcijańskiej: eschatologiczny wymiar ontologii i antropologii. Zmartwychwstanie jako wydarzenie. Egzystencja ostatecznie spełniona: niebo. Paradoks wiecznego sprzeciwu: piekło (zagadnienie apokatastazy). Stan oczyszczenia: czyścieć. Eschatologiczne quaestiones disputatae: stan pośredni; problem ludzkiej duszy; spełnienie negatywne 1. Wzajemne relacje eschatologii i teologii
2. Główne wątki eschatologii biblijnej
3. Hermeneutyka wypowiedzi Magisterium
4. Istnienie i istota stanów ostatecznych (niebo, piekło)
5. Teologia czasu
6. Teologia śmierci
7. Zmartwychwstanie
8. Eschatologia i nadzieja: wybrane zagadnienia z najnowszej eschatologii ekumenicznej 1. Wzajemne relacje eschatologii i teologii
2. Główne wątki eschatologii biblijnej
3. Hermeneutyka wypowiedzi Magisterium
4. Istnienie i istota stanów ostatecznych (niebo, piekło)
5. Teologia czasu
6. Teologia śmierci
7. Zmartwychwstanie
8. Eschatologia i nadzieja: wybrane zagadnienia z najnowszej eschatologii ekumenicznej

Efekty kształcenia

W wyniku przeprowadzonych zajęć student:
1. zna podstawowe pojęcia eschatologii i główne etapy jej rozwoju; potrafi wskazać na jedność (zarówno ciągłość jak i nieciągłość) rozwoju doktryny od teologii biblijnej aż do współczesnej refleskji teologicznej
2. posiada umiejętność zrozumiałego wyjaśniania podstawowych punktów nauki Kościoła o ostatecznym przeznaczeniu człowieka
3. jest zdolny do ujęcia egzystencji człowieka w perspektywie jego ostatecznego przeznaczenia

Metody dydaktyczne

wykład i dyskusja; aktywizacja poprzez zadawanie pytań; podsumowanie poszczególnych jednostek

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Egzamin ustny na podstawie przedłożonej listy lektur

Lektury podstawowe

Finkenzeller J., Eschatologia (podręcznik); Pietras H., Rahner K., Hermenutyka wypowiedzi eschatologicznych, [w:] Pisma wybrane II; Woźniak R. J., Przyszłość, teologia, społeczeństwo.

Lektury uzupełniające

Balthasar H. U.von, Eschatologia w naszych czasach;Eschatologia pierwszych czterech wieków; Woźniak R. J., Przyszłość, teologia, społeczeństwo.