Egzegeza Nowego Testamentu (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Znajomość treści ewangelii synoptycznych.
Umiejętność czytania w języku greckim;
znajomość metody historyczno-krytycznej w egzegezie Pisma świętego.

Cele

Celem jest zaznajomienie z historią i krytyką tekstu Ewangelii Synoptycznych; liniami teologicznymi; strukturą; tematyką oraz nabycie narzędzia do pracy z każdą perykopą wspomnianych Ewangelii.

Treści kształcenia

Tw_1. Ewangelie ogólnie; pojęcie 'ewangelia'; powstanie gatunku literackiego 'ewangelia'; stadia formowania się Ewangelii; problem synoptyczny; istnienie źródła Q.

Tw_2. Ewangelia według św. Marka: generalna analiza przesłania; źródła; autorstwo; adresat; czas powstania. Wprowadzenie i postać Jana Chrzciciela; początkowy i programowy dzień działalności Jezusa; kontrowersje w Kafarnaum - prezentacja szczegółowa Mk 1,1 - 3,6.

Tw_3. Ewangelia według św. Marka: Jezus wybiera Dwunastu i przygotowuje ich do stawania się uczniami poprzez nauczanie w przypowieściach i cuda; nieporozumienie ze strony bliskich; wysłanie Dwunastu; nakarmienie 5000; chodzenie po wodzie; nakarmienie 4000; nieporozumienie - prezentacja szczegółowa Mk 3,7 - 8,26.

Tw_4. Ewangelia według św Marka: uzdrowienie kobiety cierpiącej na krwotok i wskrzeszenie córki Jaira - konieczność wiary do zbawienia; obraz Kościoła; szczegółowa analiza egzegetyczna tekstu metodą historyczno-krytyczną i retoryczną - Mk 5, 21 - 43.

Tw_5. Ewangelia według św. Marka: trzy zapowiedzi cierpienia; wyznanie Piotra; przemienienie; nauczanie; posługa w Jerozolimie; świątynia - działania i spotkania; mowa eschatologiczna - prezentacja szczegółowa Mk 8,27 - 13,37.

Tw_6. Ewangelia według św. Marka: Namaszczenie; Ostatnia Wieczerza; aresztowanie; procesy; ukrzyżowanie, pogrzeb; pusty grób; drugie zakończenie oraz ukazania się Jezusa Zmartwychwstałego - prezentacja szczegółowa Mk 14,1 - 16,20.

Tw_7. Ewangelia według św. Mateusza: generalna analiza przesłania; źródła; autorstwo; adresat; czas powstania. Tożsamość Jezusa; miejsce i czas narodzin Jezusa i jego los; głoszenie Królestwa: narracja i kazanie na górze - prezentacja szczegółowa Mt 1,1 - 7,29.

Tw_8. Ewangelia według św. Mateusza: Posługa i misja w Galilei - narracja i mowa misyjna; kwestionowanie i wrogość wobec Jezusa; narracja i nauczanie w przypowieściach - prezentacja szczegółowa Mt 8,1 - 13,52.

Tw_9. Ewangelia według św. Mateusza: Chrystologia i Eklezjologia; narracja i mowa o Kościele - prezentacja szczegółowa Mt 13,53 - 18,35.

Tw_10. Ewangelia według św. Mateusza: Podróż i posługa w Jerozolimie - narracja i mowa eschatologiczna - prezentacja szczegółowa Mt 19,1 - 25,46.

Tw_11. Ewangelia według św. Mateusza: Pasja, śmierć i zmartwychwstanie; konspiracja przeciw Jezusowi, Ostatnia Wieczerza; Aresztowanie; proces Żydowski i Rzymski, ukrzyżowanie i śmierć; pogrzeb; straże przy grobie; otwarcie grobu; ukazania się Zmartwychwstałego - prezentacja szczegółowa Mt 26,1 - 28,20.

Tw_12. Ewangelia według św. Łukasza: generalna analiza przesłania; ćródła; autorstwo; adresat; czas powstania. Prolog; Łukaszowe kantyki Nowego Testamentu; "Ewangelia dzieciństwa Jezusa" z elementami egzegezy historyczno-krytycznej oraz porównaniem z Ewangelią Mateuszową w materii dzieciństwa Jezusa - prezentacja szczegółowa Łk 1,1 - 2,52.

Tw_13. Ewangelia według św. Łukasza: Posługa Jana Chrzciciela; chrzest Jezusa, genealogia i kuszenie; posługa w Galilei; odrzucenie w Nazarecie; działalność w Kafarnaum i nad Jeziorem Galilejskim; wybór Dwunastu i nauczanie tłumów; cuda i przypowieści jako środek pedagogiczny objawiający tożsamość Jezusa; Przemienienie - prezentacja szczegółowa Łk 3,1 - 9,50.

Tw_14. Podróż do Jerozolimy; od pierwszego do drugiego wspomnienia Jerozolimy; od drugiego do trzeciego wspomnienia Jerozolimy; przybycie do Jerozolimy - prezentacja szczegółowa Łk 9,51 - 19,27.

Tw_15. Ewangelia według św. Łukasza: działalność w Świątyni; mowa eschatologiczna; konspiracja przeciw Jezusowi; Ostatnia Wieczerza; Modlitwa i aresztowanie w Ogrójcu; sądy Żydowski i Rzymski; droga krzyżowa, ukrzyżowanie, pogrzeb; pusty grób; droga do Emaus; ukazania się w Jerozolimie i Wniebowstąpienie - prezentacja szczegółowa Łk 19,28 - 24,53.

Efekty kształcenia

Student posiada uporządkowaną, pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu teologii biblijnej (TMA_W05).

Student posiada umiejętności badawcze w zakresie teologii, obejmujące zwłaszcza analizę tekstów biblijnych, syntezę różnych idei i poglądów w tej materii oraz prezentację wyników (TMA_U02).

Ma także świadomość złożoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych kwestii (TMA_K05).

Dodatkowo student ma także pogłębioną wiedzę z zakresu teologii Słowa Bożego (TkMA_W03)

Potrafi popularyzować wiedzę teologiczną, przekazywać ją i dzielić się doświadczeniem religijno-duchowym w Kościele katolickim (TkMA_U02).

Metody dydaktyczne

M_1. Wykład dotyczący pojęcia i gatunku literackiego 'ewangelia', stadiów formowania się Ewangelii oraz problem Synoptyczny.

M_2. Wykład całości Ewangelii Marka.

M_3. Wykład całości Ewangelii Mateusza.

M_4. Wykład całości Ewangelii Łukasza.

M_5. Prezentacja egzegetyczna wybranych perykop z Ewangelii Synoptycznych.

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Po zakończeniu prezentacji Ewangelii Synoptycznych istnieje możliwość przystąpienia do pisemnego kolokwium zaliczeniowego. Należy odpowiedzieć na 8 pytań, z czego 5 dotyczy wiadomości wstępnych i znajomości Ewangelii Markowej, 3 dotyczą teologii i egzegezy wskazanych perykop. Kolokwium trwa 45 minut.
Egzamin końcowy obejmuje całość materiału (poza przypadkiem zaliczenia pozytywnie kolokwium). Trwa on 45 minut, jest pisemny i polega na odpowiedzi na 8 pytań, z czego 5 dotyczy znajomości Ewangelii Mateuszowej i Łukaszowej, 3 dotyczą teologii i egzegezy wskazanych perykop. Ocena końcowa obejmuje średnią z kolokwium i egzaminu.

Lektury podstawowe

Bartnicki R., Ewangelie synoptyczne. Geneza i interpretacja, Warszawa 2003.
Czerski J., Księgi narracyjne Nowego Testamentu. Wprowadzenie historyczno-literackie i teologiczne, Opole 2003.
Gnilka J., Teologia Nowego Testamentu, Kraków 2002.
Kudasiewicz J., Ewangelie synoptyczne dzisiaj, Ząbki 1999.
Langkammer H., Ewangelia według św. Łukasza. Tłumaczenie, wstęp, komentarz, ekskursy, Radom 2005.
Paciorek A., Ewangelia według świętego Mateusza (Nowy Komentarz Biblijny - Nowy Testament, I/1-2), Częstochowa 2005/2008.
Mickiewicz F., Ewangelia według świętego Łukasza (Nowy Komentarz Biblijny - Nowy Testament, III/1-2), Częstochowa 2011/2012.
Malina A., Ewangelia według świętego Marka (Nowy Komentarz Biblijny - Nowy Testament, II/1), Częstochowa 2013.