Kino religijne (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Sugerowana jest znajomość z podstaw wiedzy o filmie lub przedmiotu pokrewnego.

Cele

Zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu historii i poetyki kina religijnego, związkami kinematografii z religijnością oraz wybranymi formułami duchowości obecnymi w kinie; rozwijanie umiejętności krytycznej oceny dzieł filmowych.

Treści kształcenia

Wiedza na temat podstawowych zagadnień z historii i poetyki kina religijnego oraz obecności w filmach tropów odsyłających do problematyki szeroko rozumianej duchowości, sposobów obrazowania elementów sacrum w kinie i struktur ich odbioru.

Zakres tematów:
T_1. Religijność na ekranie i film religijny.
T_2. Podstawowe koncepcje filmoznawcze ujmujące zagadnienia z poetyki kina religijnego.
T_3. Struktury odbioru filmu religijnego.
T_4. Inspiracja biblijna w kinie.
T_5. Film biblijny.
T_6. Ekranowe wizerunki Jezusa Chrystusa.
T_7. Sacrum i duchowość w kinie.
T_8. Projekcja i analiza fragmentów wybranych filmów o tematyce religijnej i sakralnej, m. in.: R. Bresson Dziennik wiejskiego proboszcza (1950); C. T. Dreyer Dzień gniewu (1943), Słowo (1954); A. Tarkowski Andriej Rublow (1965), Ofiarowanie (1986); I. Bergman Siódma pieczęć (1956), Goście Wieczerzy Pańskiej (1962); L. Bunuel Viridiana (1961); G. Axel Uczta Babette (1987); B. Beresford Czarna suknia (1991); M. Scorsese Ostatnie kuszenie Chrystusa (1988); M. Gibson Pasja (2004); J. Lejtes, Pod Twoją obronę (1933); M. Waszyński Dybuk (1937); J. Kawalerowicz Matka Joanna od Aniołów (1960); K. Kieślowski Dekalog (1989); J. Łukaszewicz Faustyna (1994); M. Kwieciński Biała sukienka (2003); M. Szumowska W imię (2013).

Efekty kształcenia

WIEDZA:
Ew_1. Student zna i rozpoznaje najważniejsze filmy z zakresu kina religijnego; rozumie logikę procesu historycznofilmowego, w ramach którego zaistniały przedstawiane zjawiska (K_W06).
Ew_2. Student zna i rozumie wzajemne związki między kinem a całością kultury oraz umieszcza analizowane zjawiska we właściwych im kontekstach społecznych, politycznych i kulturowych (K_W07).
Ew_3. Student zna i rozróżnia konwencje estetyczne, sposoby reprezentacji, formy i style charakterystyczne dla filmów o tematyce religijnej i sakralnej (K_09).

UMIEJĘTNOŚCI:
Eu_1. Student potrafi interpretować i oceniać najważniejsze filmy religijne oraz zjawiska z zakresu kultury filmowej (K_U02).
Eu_2. Student umie formułować i wyrażać własne sądy na temat filmów z zakresu kina religijnego (K_U05).
Eu_3. Student potrafi rozpoznać i opisać wzajemne związki między światem filmu a innymi dziedzinami sztuki oraz znajduje dla interpretacji zjawisk odpowiednie konteksty religijne, społeczne i kulturowe (K_U07).

KOMPETENCJE:
Ek_1. Student docenia tradycję kina religijnego i dziedzictwo kulturowe, jakie ono stanowi (K_K05).
Ek_2. Student jest gotowy do rozwoju krytycznej postawy wobec wytworów współczesnej kultury (K_K06).

Metody dydaktyczne

M_1. Metoda podająca - wykład informacyjny, prezentacja multimedialna;
M_2. Metoda eksponująca – film;
M_3. Metoda aktywizująca – dyskusja dydaktyczna.

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Student zobowiązany jest do zaznajomienia się z treściami podawanymi na wykładzie oraz aktywnego uczestnictwa w zajęciach.
Studenci, którzy chcą uzyskać ocenę z przedmiotu zobowiązani są do ustnej lub pisemnej formy wypowiedzi na jeden z samodzielnie opracowanych tematów z zakresu kina religijnego

Lektury podstawowe

Światowa Encyklopedia Kina Religijnego, red. M. Lis, A. Garbicz, Kraków 2007;
K. Kornacki, Kino polskie wobec katolicyzmu, Gdańsk 2004;
M. Marczak, Poetyka kina religijnego, Kraków 2000;
E. Modrzejewska, Kino i religia, Warszawa 1987;
Ukryta religijność kina, red. M. Lis, Opole 2002;
M. Lis, 100 filmów biblijnych, Kraków 2005; Figury Chrystusa w Dekalogu K. Kieślowskiego, Opole 2007;
I. Kolasińska, Film biblijny [w:] Wokół kina gatunków, red. K. Loska, Kraków 2001;
Poszukiwanie i degradowanie sacrum w kinie, red. M. Przylipiak, K. Kornacki, Gdańsk 2002;
Sacrum w kinie. Dekadę później, red. S. Konefał, M. Zelent, K. Kornacki, Gdańsk 2013;
P. Schrader, Transcendental Style in Film: Ozu, Bresson, Dreyer, Angeles-London 1972;
M. Sokołowski, Kościół, kino, sacrum. W poszukiwaniu definicji filmów o tematyce religijnej, Olsztyn 2002;
Marek Sokołowski: Cieśla z Nazaretu: filmowe transfiguracje wizerunku Jezusa,
Kultura i Edukacja 2001, nr 2; Filmowe wizerunki postaci Jezusa, Przegląd Humanistyczny, 2002 nr 3; Kino i sacrum, Kultura i Edukacja 2002, nr 2;
Dorota Skotarczak, Dzieje biblijne w dziejach kina, W Drodze 1998, nr 3;
Krzysztof Kornacki: Pokazać Boga: Jezus Chrystus na ekranie, Kino 2004, nr 3; Polskie modlitwy, W Drodze 2002, nr 2;
P. Coates, To może być Jezus: o Chrystusie i figurach Chrystusa, Kwartalnik Filmowy 2004, nr 45.

Lektury uzupełniające

A. Helman, Dziennik wiejskiego proboszcza Bressona. Problemy adaptacji, Kino 1993, nr 2-3;
M. Dopartowa, Czy kino może nawrócić? Wokół Pasji M. Gibsona, Kraków 2004;
I. Kolasińska, Misja Jezusa wg. P. P. Pasoliniego [w:] Pasolini: tak pięknie jest śnić, red. A. Pitrus, Kraków 2002;
A. Morstin-Popławska, Płacz nad obrazem. Problematyka kiczu religijnego w filmie J. Łukaszewicza Faustyna, Kwartalnik Filmowy 2004, nr 45;
S. Bobowski, Bóg-człowiek w wizji M. Scorsesego i N. Kazantzakisa, Studia Filmoznawcze 2004, nr 25;
Z. Benedyktowicz, Maria i Marta (Uwagi o Uczcie Babette), Polska Sztuka Ludowa. Konteksty 1992, nr 3-4;
Beata Pieńkowska, Ikona czy człowiek: filmy o Janie Pawle II, Kino 2006, nr 11;
Władysław Leszczyński, Kościół i film – wczoraj i dziś (1895-1988), Kino 1989, nr 5;
Andrzej Luter, Ksiądz w polskim filmie, Kino 2001, nr 9;
T. Spidlik, Religijne podłoże filmów Tarkowskiego, Kwartalnik Filmowy 1995, nr 9-10.