Teologia moralna (2014/15)
Sylabus
- Tytuł zajęć: Teologia moralna
- Rok akademicki: 2014/15 Zajęcia dostępne w ramach przedmiotu:
- - Teologia moralna [na kierunku:] Nauki o rodzinie, studia pierwszego stopnia (licencjackie), stacjonarne, II rok, semestr letni [drukuj sylabus]
- [prowadzący wykład:30h/zo/3ECTS]:ks. prof. dr hab. Jan Orzeszyna
- [prowadzący wykład:30h/zo/3ECTS]:ks. prof. dr hab. Jan Orzeszyna
- Osoba odpowiedzialna za treść sylabusa: ks. prof. dr hab. Jan Orzeszyna
Sylabus
Wymagania wstępne
Bez warunków wstępnych
Cele
Celem wykładów jest wprowadzenie słuchaczy w specyfikę teologii moralnej fundamentalnej poprzez ukazanie podstawowych pojęć tworzących tę dyscyplinę.
Treści kształcenia
Określenie teologii moralnej, jej specyfiki i zadań. (1-2) Teologia moralna jako nauka teologiczna: definicja teologii moralnej (przedmiot, cel metoda). Teologia moralna a inne dyscypliny teologiczne i poza teologiczne.
(3-4) Dzieje myśli teologiczno-moralnej. Epoka patrystyczna, średniowiecze, epoka nowożytna.
(5-6) Responsoryczny charakter teologii moralnej. Idea Bożego powołania. Dar Boży jako zobowiązanie moralne.
(7-8) Człowiek podmiotem moralności. Podstawowe założenia antropologiczne. Człowiek istotą historyczną. Człowiek z perspektywy czasów współczesnych.
(9-10) Prawo moralne jako obiektywna norma moralna. Pojęcie normy moralnej. Podział prawa moralnego. Prawo naturalne i prawo pozytywne. Rola prawa zwyczajowego.
(11-12) Sumienie jako subiektywna norma moralna. Zjawisko sumienia i jego teologiczna interpretacja. Sumienie jako norma normująca.
(13-14) Normatywność sumienia. Sumienie zobowiązujące. Sumienie wypaczone. Wychowanie sumienia.
(15-16) Działanie ludzkie. Pojęcie czynu ludzkiego i jego rodzaje. Świadomość i dobrowolność czynu ludzkiego. Czynniki utrudniające wykonanie czynu ludzkiego od strony świadomości i ze strony woli.
(17-18) Moralność czynu ludzkiego. Źródła moralności czynu ludzkiego. Poczytalność skutków czynu. Moralność czynu o podwójnym skutku. Współudział w czynie złym.
(19-20) Cnoty jako sprawności moralne. Systematyka cnót. Geneza cnót. Proces rozwoju cnót.
(21-22) Grzech odrzuceniem powołania Bożego. Pojęcie grzechu. Grzech w aspekcie biblijnym. Grzech w refleksji teologicznej.
(23-24) Zakwestionowanie grzechu. Zatrata poczucia grzechu. Istotny sens grzechu we współczesnej refleksji teologicznej.
(25-26) Rozróżnianie grzechów. Klasyfikacja teologiczna grzechów. Klasyfikacja kategorialna grzechów. Inne klasyfikacje grzechów. Błędna interpretacja klasyfikacji grzechów.
(27-28) Źródła grzechów. Przyczyna sprawcza grzechu. Przyczyna pobudzająca. Skutki grzechu. Wady moralne.
(29-30) Perspektywa przezwyciężania grzechu. Cnota pokuty. Istotne elementy sakramentu pokuty. Warunki owocnego korzystania z sakramentu pokuty. (1-2) Teologia moralna jako nauka teologiczna: definicja teologii moralnej (przedmiot, cel metoda). Teologia moralna a inne dyscypliny teologiczne i poza teologiczne.
(3-4) Dzieje myśli teologiczno-moralnej. Epoka patrystyczna, średniowiecze, epoka nowożytna.
(5-6) Responsoryczny charakter teologii moralnej. Idea Bożego powołania. Dar Boży jako zobowiązanie moralne.
(7-8) Człowiek podmiotem moralności. Podstawowe założenia antropologiczne. Człowiek istotą historyczną. Człowiek z perspektywy czasów współczesnych.
(9-10) Prawo moralne jako obiektywna norma moralna. Pojęcie normy moralnej. Podział prawa moralnego. Prawo naturalne i prawo pozytywne. Rola prawa zwyczajowego.
(11-12) Sumienie jako subiektywna norma moralna. Zjawisko sumienia i jego teologiczna interpretacja. Sumienie jako norma normująca.
(13-14) Normatywność sumienia. Sumienie zobowiązujące. Sumienie wypaczone. Wychowanie sumienia.
(15-16) Działanie ludzkie. Pojęcie czynu ludzkiego i jego rodzaje. Świadomość i dobrowolność czynu ludzkiego. Czynniki utrudniające wykonanie czynu ludzkiego od strony świadomości i ze strony woli.
(17-18) Moralność czynu ludzkiego. Źródła moralności czynu ludzkiego. Poczytalność skutków czynu. Moralność czynu o podwójnym skutku. Współudział w czynie złym.
(19-20) Cnoty jako sprawności moralne. Systematyka cnót. Geneza cnót. Proces rozwoju cnót.
(21-22) Grzech odrzuceniem powołania Bożego. Pojęcie grzechu. Grzech w aspekcie biblijnym. Grzech w refleksji teologicznej.
(23-24) Zakwestionowanie grzechu. Zatrata poczucia grzechu. Istotny sens grzechu we współczesnej refleksji teologicznej.
(25-26) Rozróżnianie grzechów. Klasyfikacja teologiczna grzechów. Klasyfikacja kategorialna grzechów. Inne klasyfikacje grzechów. Błędna interpretacja klasyfikacji grzechów.
(27-28) Źródła grzechów. Przyczyna sprawcza grzechu. Przyczyna pobudzająca. Skutki grzechu. Wady moralne.
(29-30) Perspektywa przezwyciężania grzechu. Cnota pokuty. Istotne elementy sakramentu pokuty. Warunki owocnego korzystania z sakramentu pokuty.
(3-4) Dzieje myśli teologiczno-moralnej. Epoka patrystyczna, średniowiecze, epoka nowożytna.
(5-6) Responsoryczny charakter teologii moralnej. Idea Bożego powołania. Dar Boży jako zobowiązanie moralne.
(7-8) Człowiek podmiotem moralności. Podstawowe założenia antropologiczne. Człowiek istotą historyczną. Człowiek z perspektywy czasów współczesnych.
(9-10) Prawo moralne jako obiektywna norma moralna. Pojęcie normy moralnej. Podział prawa moralnego. Prawo naturalne i prawo pozytywne. Rola prawa zwyczajowego.
(11-12) Sumienie jako subiektywna norma moralna. Zjawisko sumienia i jego teologiczna interpretacja. Sumienie jako norma normująca.
(13-14) Normatywność sumienia. Sumienie zobowiązujące. Sumienie wypaczone. Wychowanie sumienia.
(15-16) Działanie ludzkie. Pojęcie czynu ludzkiego i jego rodzaje. Świadomość i dobrowolność czynu ludzkiego. Czynniki utrudniające wykonanie czynu ludzkiego od strony świadomości i ze strony woli.
(17-18) Moralność czynu ludzkiego. Źródła moralności czynu ludzkiego. Poczytalność skutków czynu. Moralność czynu o podwójnym skutku. Współudział w czynie złym.
(19-20) Cnoty jako sprawności moralne. Systematyka cnót. Geneza cnót. Proces rozwoju cnót.
(21-22) Grzech odrzuceniem powołania Bożego. Pojęcie grzechu. Grzech w aspekcie biblijnym. Grzech w refleksji teologicznej.
(23-24) Zakwestionowanie grzechu. Zatrata poczucia grzechu. Istotny sens grzechu we współczesnej refleksji teologicznej.
(25-26) Rozróżnianie grzechów. Klasyfikacja teologiczna grzechów. Klasyfikacja kategorialna grzechów. Inne klasyfikacje grzechów. Błędna interpretacja klasyfikacji grzechów.
(27-28) Źródła grzechów. Przyczyna sprawcza grzechu. Przyczyna pobudzająca. Skutki grzechu. Wady moralne.
(29-30) Perspektywa przezwyciężania grzechu. Cnota pokuty. Istotne elementy sakramentu pokuty. Warunki owocnego korzystania z sakramentu pokuty. (1-2) Teologia moralna jako nauka teologiczna: definicja teologii moralnej (przedmiot, cel metoda). Teologia moralna a inne dyscypliny teologiczne i poza teologiczne.
(3-4) Dzieje myśli teologiczno-moralnej. Epoka patrystyczna, średniowiecze, epoka nowożytna.
(5-6) Responsoryczny charakter teologii moralnej. Idea Bożego powołania. Dar Boży jako zobowiązanie moralne.
(7-8) Człowiek podmiotem moralności. Podstawowe założenia antropologiczne. Człowiek istotą historyczną. Człowiek z perspektywy czasów współczesnych.
(9-10) Prawo moralne jako obiektywna norma moralna. Pojęcie normy moralnej. Podział prawa moralnego. Prawo naturalne i prawo pozytywne. Rola prawa zwyczajowego.
(11-12) Sumienie jako subiektywna norma moralna. Zjawisko sumienia i jego teologiczna interpretacja. Sumienie jako norma normująca.
(13-14) Normatywność sumienia. Sumienie zobowiązujące. Sumienie wypaczone. Wychowanie sumienia.
(15-16) Działanie ludzkie. Pojęcie czynu ludzkiego i jego rodzaje. Świadomość i dobrowolność czynu ludzkiego. Czynniki utrudniające wykonanie czynu ludzkiego od strony świadomości i ze strony woli.
(17-18) Moralność czynu ludzkiego. Źródła moralności czynu ludzkiego. Poczytalność skutków czynu. Moralność czynu o podwójnym skutku. Współudział w czynie złym.
(19-20) Cnoty jako sprawności moralne. Systematyka cnót. Geneza cnót. Proces rozwoju cnót.
(21-22) Grzech odrzuceniem powołania Bożego. Pojęcie grzechu. Grzech w aspekcie biblijnym. Grzech w refleksji teologicznej.
(23-24) Zakwestionowanie grzechu. Zatrata poczucia grzechu. Istotny sens grzechu we współczesnej refleksji teologicznej.
(25-26) Rozróżnianie grzechów. Klasyfikacja teologiczna grzechów. Klasyfikacja kategorialna grzechów. Inne klasyfikacje grzechów. Błędna interpretacja klasyfikacji grzechów.
(27-28) Źródła grzechów. Przyczyna sprawcza grzechu. Przyczyna pobudzająca. Skutki grzechu. Wady moralne.
(29-30) Perspektywa przezwyciężania grzechu. Cnota pokuty. Istotne elementy sakramentu pokuty. Warunki owocnego korzystania z sakramentu pokuty.
Efekty kształcenia
Student powinien posiadać wiedzę na temat specyfiki i zadań teologii moralnej oraz jej źródeł i metody, a także ogólnego zarysu jej historii. Wymagana jest podstawową znajomość antropologii oraz normatywnego wymiaru życia chrześcijańskiego: Powinien także zdobyć zasadniczą wiedzę na temat obiektywnego prawa moralnego, a nade wszystko odnośnie funkcjonowania sumienia i jego formacji. Nauka o grzechu, nawróceniu i pokucie chrześcijańskiej. Efektem kształcenia winna być także wiedza odnośnie moralności czynów ludzkich, problematyki cnót i grzechu, a zwłaszcza przezwyciężania grzechów.
Metody dydaktyczne
Wykład, analiza tekstu, dyskusja
Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia
Zaliczenie przedmiotu w formie ustnej. Pytania na egzaminie dotyczyć będą zagadnień, które były podejmowane na wy-kładach, a także odnoszące się do przeczytanej lektury. Przed egzaminem istnieje możliwość dialogu i zadawania pytań wiążących się z przerobionym materiałem.
Lektury podstawowe
Jan Paweł II, adhortacja apostolska Reconciliatio et paenitentia, Kraków 1985.
Jan Paweł II, encyklika Veritatis splendor, Kraków 1993.
Kokoszka A., Teologia moralna fundamentalna, Tarnów 1994.
Olejnik S., Teologia moralna fundamentalna, Warszawa 1998.
Piegsa J., Człowiek – istota moralna. Teologia moralna fundamentalna, Opole 2002.
Jan Paweł II, encyklika Veritatis splendor, Kraków 1993.
Kokoszka A., Teologia moralna fundamentalna, Tarnów 1994.
Olejnik S., Teologia moralna fundamentalna, Warszawa 1998.
Piegsa J., Człowiek – istota moralna. Teologia moralna fundamentalna, Opole 2002.
Lektury uzupełniające
A.Kokoszka, Teologia moralna fundamentalna, Tarnów 1994; S.Olejnik, Teologia moralna fundamentalna, Warszawa 1998; J.Piegsa, Człowiek- istota moralna. Teologia moralna fundamentalna, Opole 2002.