Patrologia (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Ogólna znajomość historii Kościoła starożytnego, wstępna znajomość języka greckiego i łacińskiego.

Cele

Poznanie teologii patrystycznej III i IV wieku w jej historycznych uwarunkowaniach; nabycie umiejętności rozróżnienia prawdy wiary i dogmatu wiary od herezji i myśli heterodoksyjnej w kontekście sporów teologicznych i ascetycznych III/IV w.

Treści kształcenia

Patrologia III/IV wieku: teologia rzymska i afrykańska 2 poł. III w. (Arnobiusz z Sikka, Laktancjusz, Minucjusz Feliks, tzw. kanon Muratoriego), patrystyczna kwestia objawienia / natchnienia / kanoniczności; kontrowersje teologiczne okresu III/IV w.: millenaryzm/chiliazm, eustacjanizm, melecjanizm, arianizm, duchobórstwo; pierwsze soborowe roz-strzygnięcia dogmatyczne (325 r.; 381 r.); teologia nicejska Atanazego z Aleksandrii i Hilarego z Poitiers Patrologia III/IV wieku: teologia rzymska i afrykańska 2 poł. III w. (Arnobiusz z Sikka, Laktancjusz, Minucjusz Feliks, tzw. kanon Muratoriego), patrystyczna kwestia objawienia / natchnienia / kanoniczności; kontrowersje teologiczne okresu III/IV w.: millenaryzm/chiliazm, eustacjanizm, melecjanizm, arianizm, duchobórstwo; pierwsze soborowe rozstrzygnięcia dogmatyczne (325 r.; 381 r.); teologia nicejska Atanazego z Aleksandrii i Hilarego z Poitiers

Efekty kształcenia

Student poznaje teologię Kościoła I-IV wieku, szczególnie nauczanie soborów powszechnych: Nicea I (325 r.), Konstantynopol I (381 r.). Na podstawie przeczytanych tekstów starożytnych student: • analizuje greckie słownictwo teologiczne, • nabywa wiedzy historycznej dotyczącej kontrowersji teologicznych oraz zwoływania i przebiegu obrad soborowych, • teologicznie tłumaczy przyczyny powstawania sporów doktrynalnych, • teologicznie charakteryzuje nauczanie dogmatyczne Kościoła w wiekach od I do IV w., dogmatycznie odróżnia ortodoksję od herezji.

Metody dydaktyczne

- autorski wykład profesora, poświęcony teologii III i IV wieku;

- lista lektur podstawowych i uzupełniających, podana studentom na początku pierwszego wykładu.

- indywidualne konsultacje dotyczące analizy patrystycznej i tłumaczeń.

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

- egzamin ustny (do 10-15 min./1 osobę);

- termin egazminu ustalane z rocznikiem na początku semestru.

Lektury podstawowe

- Drączkowski F., Patrologia, Pelplin – Lublin 1998, s. 112–214;

- Pietras H., Początki teologii Kościoła, Kraków 2007, s. 89–96, 193–221.

Lektury uzupełniające

- Crouzel H., Orygenes, Kraków 2004; Desprez V., Początki monastycyzmu,
t. 1, Kraków 1999, s. 206–268, 281–359, 396–410, t. 2, s. 255–310;
- Góralski W. Instytucja małżeństwa w starożytnym prawodawstwie kościelnym (III–VI w.), „Vox Patrum” 8–9(1985), s. 275–294;
- Kasprzak D., Bogactwo i bieda w starożytności chrześcijańskiej, [w:] Borkowski R. (red.), Bogactwo i bieda. Próba refleksji humanistycznej, Kraków 2004, s. 25–32;
- Kasprzak D., Misje w starożytności chrześcijańskiej, „Studia Laurentiana” 1 (2001) 1, s. 27–58;
- Kasprzak D., Starożytne chrześcijaństwo w mieście, „Studia Laurentiana”
3 (2003) 1, s. 5–27;
- Kasprzak D., Teologia natchnienia biblijnego w okresie patrystycznym, [w:] Jelonek T. (red.), Z badań nad Biblią 12, Kraków 2007,
s. 93–129;
- Kasprzak D., Teologia objawienia w ujęciu autorów wczesnochrześcijańskich. Próba zarysu zagadnienia w wiekach od I do VII, [w:] Jelonek T. (red.), Biblia w kulturze świata, Kraków 2008, s. 127–164;
- Schatz K., Sobory powszechne. Punkty zwrotne w historii Kościoła, Kraków 2001, s. 22–44.