Sztuka pierwotna (2014/15)


Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Brak

Cele

Usystematyzowanie wiedzy na temat sztuki pradziejowej, jej kulturowych kontekstów, ocena znaczenia sztuki w rozwoju cywilizacyjnym człowieka i jej współczesna percepcja.

Treści kształcenia

T.1 - Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy ze złożoną problematyką początków sztuki, rozumianej jako świadoma działalność człowieka, rozpoczynająca się wraz ze stworzeniem pierwszego obiektu – dzieła artystycznego.
T.2 - Znajomość sztuki pradziejowej opiera się na badaniach archeologicznych. Studenci zapoznają się z podstawowymi zagadnieniami antropogenezy (początków rozwoju gatunku ludzkiego), prowadzących do momentu pojawienia się pierwszych przejawów sztuki, w postaci mobilnych form rzeźbiarskich oraz malowideł naskalnych.
T.3 - Istotnym aspektem rozważań pozostaje kwestia interpretacji owych zjawisk, związanych z życiem duchowym i wierzeniami religijnymi ówczesnych ludzi. Wraz z poznaniem nowych materiałów (ceramika, miedź, brąz, żelazo, szkło) oraz zmianą sposobu gospodarowania (osiadły, rolniczy tryb życia) zmieniają się formy wyrazu artystycznego, pojawiają się nowe motywy zdobnicze.
T.4 - Sztuka pradziejowa trwała do momentu ukształtowania się pierwszych cywilizacji, nie wygasła jednak całkowicie wraz z ich pojawieniem się. Na terenie ziem polskich umowną granicę pomiędzy okresem pradziejów starożytnością stanowi pojawienie się kultury celtyckiej
T.5 - W trakcie zajęć dokonany zostanie kompleksowy przegląd sztuki pradziejowej ziem polskich, poczynając od paleolitycznych znalezisk (sztuka magdaleńska, domniemane sanktuarium w Obłazowej), poprzez okres neolitu, epokę brązu (kultura łużycka) i żelaza (popielnice domkowe i urny twarzowe), kulturę celtycką, aż po okres wczesnego średniowiecza. Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy ze złożoną problematyką początków sztuki, rozumianej jako świadoma działalność człowieka, rozpoczynająca się wraz ze stworzeniem pierwszego obiektu – dzieła artystycznego. Znajomość sztuki pradziejowej opiera się na badaniach archeologicznych. Studenci zapoznają się z podstawowymi zagadnieniami antropogenezy (początków rozwoju gatunku ludzkiego), prowadzących do momentu pojawienia się pierwszych przejawów sztuki, w postaci mobilnych form rzeźbiarskich oraz malowideł naskalnych. Istotnym aspektem rozważań pozostaje kwestia interpretacji owych zjawisk, związanych z życiem duchowym i wierzeniami religijnymi ówczesnych ludzi. Wraz z poznaniem nowych materiałów (ceramika, miedź, brąz, żelazo, szkło) oraz zmianą sposobu gospodarowania (osiadły, rolniczy tryb życia) zmieniają się formy wyrazu artystycznego, pojawiają się nowe motywy zdobnicze. Sztuka pradziejowa trwała do momentu ukształtowania się pierwszych cywilizacji, nie wygasła jednak całkowicie wraz z ich pojawieniem się. Na terenie ziem polskich umowną granicę pomiędzy okresem pradziejów starożytnością stanowi pojawienie się kultury celtyckiej. W trakcie zajęć dokonany zostanie kompleksowy przegląd sztuki pradziejowej ziem polskich, poczynając od paleolitycznych znalezisk (sztuka magdaleńska, domniemane sanktuarium w Obłazowej), poprzez okres neolitu, epokę brązu (kultura łużycka) i żelaza (popielnice domkowe i urny twarzowe), kulturę celtycką, aż po okres wczesnego średniowiecza.

Efekty kształcenia

WIEDZA
W_1 Student identyfikuje i definiuje dyscypliny pokrewne wiedzy o ochronie dóbr kultury i ich roli w interpretacji sztuki pradziejowej

UMIEJĘTNOŚCI
U_1 Student samodzielnie analizuje przejawy sztuki pradziejowej

KOMPETENCJE
K_1 Student poszerza umiejętności warsztatowe z zakresu ochrony dóbr kultury

Metody dydaktyczne

M.1 Wykład
M.2 Prezentacja multimedialna

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Zaliczenie z oceną.
Obecność na zajęciach zgodnie z zasadami przyjętymi na UPJPII, aktywność na zajęciach, udział w wycieczkach terenowych, zapoznanie się z kanonem lektur. Metody weryfikacji: analiza obecności, ciągła weryfikacja aktywności

Lektury podstawowe

Brézillon M., Encyklopedia kultur pradziejowych, Warszawa 1981;
Clottes J., Światło w jaskini, Archeologia Żywa, 2010, s.17 -21;
Gąssowski J., Sztuka pradziejowa w Polsce, Warszawa 1975;
Gąssowski J., Prahistoria sztuki, Warszawa 1994;
Wierciński A., Magia i religia. Szkice z antropologii religii. Kraków 1994;

Lektury uzupełniające

Leroi-Gourhan A., Prehistorie de l’art. Occidental, Paryż 1965.