historia filmu rosyjskiego (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Znajomość historii Rosji XX wieku na poziomie licencjatu. Podstawowa znajomość języka rosyjskiego (na poziomie min B2).
Znajomość głównych etapów powszechnej historii filmu .
Umiejętność recepcji dzieła sztuki, w szczególności filmu.

Cele

Student powinien orientować się w zagadnieniach związanych z rozwojem filmu rosyjskiego, a także wybitnych dzieł filmowych ukraińskich, gruzińskich, uzbeckich i innych, znać główne cechy charakterystyczne oraz mechanizmy rozwoju sztuki filmowej. Powinien bez trudu rozpoznawać najważniejsze filmy, znać ich autorów i czas powstania. Powinien kojarzyć nazwisko tego czy innego twórcy i podać podstawowe informacje na temat jego działalności.

Treści kształcenia

Sztuka filmowa w Rosji przedrewolucyjnej: reżyserowie, aktorzy, producenci. Twórczość J. Protazanowa – Dama pikowa. Lata dwudzieste: pojęcie efektu Kuleszowa, szkoła montażu, założenia propagandowe, zdobycze awangardy. Twórczość S. Eisensteina, W. Pudowkina i A. Dowżenki. Powstanie pierwszych filmów dźwiękowych – Przepustka do życia, Czapajew. Filmy G. Kozincewa – Trylogia o Maksymie. Kino socrealistyczne – komedie muzyczne G. Aleksandrowa i I. Pyrjewa. Tematyka polska – Marzenie M. Romma, Minin i Pożarski W. Pudowkina. Kino propagandy wojennej. Główne zjawiska i najważniejsze indywidualności kina odwilżowego: twórczość M. Kałatozowa, J. Segla, G. Czuchraja, M. Romma, G. Danelii, E. Klimowa, G. Kozincewa. Kinematografia epoki zastoju. Twórczość A. Tarkowskiego. Filmy braci Michałkowów. Szkoła gruzińska (R. Gabriadze, R. Esadze, T. Abuladze). Wybitne filmy ukraińskie (S. Paradżanow, J. Iljenko), uzbeckie (E. Iszmuchamiedow), mołdawskie (A. Kalik). Komedie E. Riazanowa i L. Gajdaja. Arcydzieła animacji (L. Atamanow, F. Chitruk, R. Kaczanow, I. Ufimcew, J. Norstein). Najwybitniejsze dzieła kinematografii okresu postsowieckiego (filmy A. Sokurowa, A. Zwiagincewa, O. Jankowskiego). Wykłady zawierają elementy analizy i poetyki oraz pokazują oryginalność tematyczną i stylistyczną poszczególnych artystów. Sztuka filmowa w Rosji przedrewolucyjnej: reżyserowie, aktorzy, producenci. Twórczość J. Protazanowa – Dama pikowa. Lata dwudzieste: pojęcie efektu Kuleszowa, szkoła montażu, założenia propagandowe, zdobycze awangardy. Twórczość S. Eisensteina, W. Pudowkina i A. Dowżenki. Powstanie pierwszych filmów dźwiękowych – Przepustka do życia, Czapajew. Filmy G. Kozincewa – Trylogia o Maksymie. Kino socrealistyczne – komedie muzyczne G. Aleksandrowa i I. Pyrjewa. Tematyka polska – Marzenie M. Romma, Minin i Pożarski W. Pudowkina. Kino propagandy wojennej. Główne zjawiska i najważniejsze indywidualności kina odwilżowego: twórczość M. Kałatozowa, J. Segla, G. Czuchraja, M. Romma, G. Danelii, E. Klimowa, G. Kozincewa. Kinematografia epoki zastoju. Twórczość A. Tarkowskiego. Filmy braci Michałkowów. Szkoła gruzińska (R. Gabriadze, R. Esadze, T. Abuladze). Wybitne filmy ukraińskie (S. Paradżanow, J. Iljenko), uzbeckie (E. Iszmuchamiedow), mołdawskie (A. Kalik). Komedie E. Riazanowa i L. Gajdaja. Arcydzieła animacji (L. Atamanow, F. Chitruk, R. Kaczanow, I. Ufimcew, J. Norstein). Najwybitniejsze dzieła kinematografii okresu postsowieckiego (filmy A. Sokurowa, A. Zwiagincewa, O. Jankowskiego.
Wykłady zawierają elementy analizy i poetyki oraz pokazują oryginalność tematyczną i stylistyczną poszczególnych artystów.

Efekty kształcenia

Ma uporządkowaną wiedzę z zakresu historii filmu rosyjskiego i najważniejszych osiągnięć kina ukraińskiego i gruzińskiego.
Ma uporządkowaną wiedzę o powiązaniu dyscyplin historycznych z dyscyplinami koniecznymi do poszerzenia wiedzy (filologia, filozofia, kulturologia, estetyka)
Posiada podstawowe umiejętności pozwalające na aktywne uczestnictwo w dyskusji na temat dziedzin nauki studiowanych w ramach kierunku historia.
Ma świadomość wartości dziedzictwa kulturowego w jego różnorodności, jest świadom odpowiedzialności za jego zachowanie.

Metody dydaktyczne

Wykład informacyjny, opowiadanie, opis, objaśnienie lub wyjaśnienie; wykład problemowy, klasyczna metoda problemowa, ekspozycja z użyciem komputera i rzutnika, pokaz.

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Zaliczenie wykładu na podstawie zweryfikowanych list obecności. Student nie może mieć więcej niż 14 godzin nieobecności nieusprawiedliwionej (7 wykładów) w ciągu semestru.
Warunkiem zaliczenia całości przedmiotu jest egzamin ustny zdany z oceną pozytywną. Student odpowiada na dwa pytania – z materiału semestru pierwszego (1896–1953) oraz drugiego (1954–2010).
Kryteria oceny na egzaminie: poziom erudycji, umiejętności kojarzenia faktów, rozumienia fenomenu sztuki oraz jej funkcjonowania. Poziom wrażliwości estetycznej.

Lektury podstawowe

- R. Jurieniew, Historia filmu radzieckiego, Warszawa 1977;
- B. Mucha, Sztuka filmowa w Rosji 1896-1996, Piotrków Trybunalski 2002;
- J. Wojnicka, Kino Rosji carskiej i Związku Sowieckiego, [w:] Historia kina, t.1, Kino nieme, red. - T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Kraków 2010; J. Bauman, R. Jurieniew, Mała encyklopedia kina radzieckiego, Warszawa 1987.

Lektury uzupełniające

- J. Płażewski, Historia filmu: 1895-2005, Warszawa 2005;
- E. Pawlak, Z. Pitera, Nowy film radziecki, Warszawa 1967;
- B. Pełka, Film radziecki w Polsce, Warszawa 1985;
- Sadowski J., Między Pałacem Rad i Pałacem Kultury. Studium kultury totalitarnej, Kraków 2009.