Ustrój i organizacja Kościoła na ziemiach polskich do XVIII w. (2014/15)


Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Posiadać wiedzę i umiejętności z poprzednich etapów kształcenia; gotowość do przyswojenia nowych wiadomości i umiejętności.

Cele

Znajomość terminologii w zakresie ustroju i struktur kościelnych. Znajomość historycznego rozwoju ustroju Kościoła w Polsce. Znajomość rozwoju struktur Kościoła w Polsce.

Treści kształcenia

Ustrój prymacjalny, ustrój metropolitalny, prymasostwo polskie, struktura metropolitalna na ziemiach polskich, archidiecezje i diecezje polskie, wyższe struktury wewnątrz diecezjalne do końca XVIII wieku.

Efekty kształcenia

Wiedza:
1. Zdefiniowanie zakresu znaczeniowego terminologii historyczno-kościelnej. S_W01;
2. Opisanie ustroju i struktur Polskiego Kościoła. S_W03; S_W04
3. Porównanie rozwoju struktur kościelnych w poszczególnych regionach Polski. S_W05

Umiejętności:
1. Wykorzystywanie terminologii kościelnej z zakresu ustroju i struktur Kościoła. S_U03
2. Analizowanie zmian ustrojowych w życiu Kościoła. S_U01
3. Interpretowanie przyczyn zmian ustrojowych Kościoła. S_U02
4. Wyszukiwanie historycznych elementów struktur kościelnych. S_U03

Kompetencje społeczne:
1. Dbałość o poprawność używanej terminologii kościelnej. S_K01
2. Otwartość na nowe możliwości interpretacyjne w zakresie rozwoju struktur kościelnych. S_K01
3. Wrażliwość na historyczny dorobek Kościoła polskiego. S_K01
4. Wyrażanie własnych sądów w sprawach efektywności duszpasterskiej danych struktur kościelnych. S_K01

Metody dydaktyczne

Wykład konwersatoryjny i ćwiczenia

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Podstawą zaliczenia jest pisemne kolokwium oraz czynny udział w zajęciach i przygotowanie zadanego referatu.
Możliwość zaliczenia indywidualnego na dyżurze dwóch nieobecności. Większa liczba nieobecności (bez zwolnienia lekarskiego) uniemożliwia zaliczenie.

Lektury podstawowe

Kumor B., Prymasi Kościoła Katolickiego w Polsce. „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” R. 16: 1983, s. 157-169.
Kumor B., Granice metropolii i diecezji polskich (968-1939). „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” T. 18: 1969, s. 289-352; T. 19: 1969, s. 271-351; T. 20: 1970, s. 252-374; T. 21: 1971, s. 309-404; T. 22: 1971, s. 319-402; T. 23: 1971, s. 361-399; T. 24: 1972, s. 361-404.
Wyczawski H. E., Przygotowanie do studiów w archiwach kościelnych, Kalwaria Zebrzydowska 1989 lub 2013.

Lektury uzupełniające

Abraham W., Organizacja Kościoła w Polsce do połowy XII wieku. Lwów 1893.
Abraham W., Powstanie organizacji Kościoła katolickiego na Rusi. Lwów 1904.
Ataman J, Zarys dziejów diecezji przemy-skiej obrządku łacińskiego. Przemyśl 1985.
Atlas historyczny (archi)diecezji lubelskiej 1805-2010. Pod red. H. Gapskiego. W: Geografia Historyczna Kościoła w Polsce. T. 1. Lublin 2011.
Długosz T., Dzieje diecezji smoleńskiej. Lwów 1937.
Fijałek J., Kościół rzymskokatolicki na Litwie. Warszawa 1914.
Kopiczko A., Ustrój i organizacja diecezji warmińskiej 1525-1772. Olsztyn 1993.
Krętosz J., Organizacja archidiecezji lwowskiej od XV wieku do 1772 roku. Lublin 1986.
Królik L., Organizacja diecezji łuckiej i brzeskiej od XVI do XVIII wieku. Lublin 1983.
Kumor B., Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795. T. 1-4. Kraków 1998-2002.
Lidtke A., Dzieje diecezji chełmińskiej. „Nasza Przeszłość” T. 24: 1971, s. 59-116.
Litak S., Atlas Kościoła łacińskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku. W: Prace Instytutu Geografii Historycznej Kościoła w Polsce KUL. T. 10. Lublin 2006.
Mandziuk J., Historia Kościoła katolickiego na Śląsku. T. 1-5. Warszawa 1995-2008.
Mucha J., Organizacja diecezji kamienieckiej do 1795 r. Lublin 1979.
Nowacki J., Dzieje archidiecezji poznańskiej. T. 1-2. Poznań 1959-1964.
Radzimiński A., Początki organizacji kościelnej w Prusach krzyżackich. Przełomowy wiek XIII. W: Przełomy w historii. Pamiętnik XVI Zjazdu Historyków Polskich, Wrocław 1999 r. T. 2, cz. 1. Toruń 2000.
Radzimiński A., Tysiąc lat metropolii gnieźnieńskiej. Początki chrześcijaństwa i organizacji kościelnej w Polsce średniowiecznej. Sprawozdania Towarzystwa Naukowego w Toruniu. Toruń 2000.
Weiss A., Organizacja diecezji lubuskiej w średniowieczu. Lublin 1977.
Wiśniewski J., Dzieje diecezji pomezańskiej. Elbląg 1992.
Żebrowski T., Zarys dziejów diecezji płockiej. Płock 1976.
Borcz H., Początki diecezji kamienieckiej i jej dzieje w I Rzeczypospolitej (XIV-XVIII w.). „Studia Catholica Podoliae" R. 1: 2002, nr 1, s. 97-156;
Weiss A., Biskupstwa podległe bezpośrednio Stolicy Apostolskiej w dziejach organizacji Kościoła łacińskiego na ziemiach polskich. „Kościół w Polsce” T. 12: 2013, s. 41-52.