Ustrój i organizacja Kościoła na ziemiach polskich XIX i XX w. (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Posiadać wiedzę i umiejętności z poprzednich etapów kształcenia; gotowość do przyswojenia nowych wiadomości i umiejętności.

Cele

Znajomość terminologii w zakresie ustroju i struktur kościelnych. Znajomość historycznego rozwoju ustroju Kościoła w Polsce. Znajomość rozwoju struktur Kościoła w Polsce XIX i XX wieku.

Treści kształcenia

Ustrój prymacjalny, ustrój metropolitalny, prymasostwo polskie, struktura metropolitalna na ziemiach polskich, archidiecezje i diecezje polskie, wyższe struktury wewnątrz diecezjalne.

Efekty kształcenia

Wiedza:
1. Zdefiniowanie zakresu znaczeniowego terminologii historyczno-kościelnej. S_W01;
2. Opisanie ustroju i struktur Polskiego Kościoła. S_W03; S_W04
3. Porównanie rozwoju struktur kościelnych w poszczególnych regionach Polski. S_W05

Umiejętności:
1. Wykorzystywanie terminologii kościelnej z zakresu ustroju i struktur Kościoła. S_U03
2. Analizowanie zmian ustrojowych w życiu Kościoła. S_U01
3. Interpretowanie przyczyn zmian ustrojowych Kościoła. S_U02
4. Wyszukiwanie historycznych elementów struktur kościelnych. S_U03

Kompetencje społeczne:
1. Dbałość o poprawność używanej terminologii kościelnej. S_K01
2. Otwartość na nowe możliwości interpretacyjne w zakresie rozwoju struktur kościelnych. S_K01
3. Wrażliwość na historyczny dorobek Kościoła polskiego. S_K01
4. Wyrażanie własnych sądów w sprawach efektywności duszpasterskiej danych struktur kościelnych. S_K01

Metody dydaktyczne

Wykład konwersatoryjny i ćwiczenia

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Podstawą zaliczenia jest pisemne kolokwium oraz czynny udział w zajęciach i przygotowanie zadanego referatu.
Możliwość zaliczenia indywidualnego na dyżurze dwóch nieobecności. Większa liczba nieobecności (bez zwolnienia lekarskiego) uniemożliwia zaliczenie.

Lektury podstawowe

Kumor B., Ustrój i organizacja Kościoła w Polsce w okresie niewoli narodowej 1772-1918. Kraków 1980.
Kumor B., Granice metropolii i diecezji polskich (968-1939). „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” T. 18: 1969, s. 289-352; T. 19: 1969, s. 271-351; T. 20: 1970, s. 252-374; T. 21: 1971, s. 309-404; T. 22: 1971, s. 319-402; T. 23: 1971, s. 361-399; T. 24: 1972, s. 361-404.
Jan Paweł II papież, Bulla Totus Tuus Poloniae populus. „Studia Pelplińskie” T. 23: 1992, s. 11-25.
Progrediamur oportet in spe. 20-lecie bulli Jana Pawła II Totus Tuus Poloniae populus. Księga jublileuszowa dedykowana Jego Ekscelencji Arcybiskupowi Józefowi Kowalczykowi Metropolicie Gnieźnieńskiemu Prymasowi Polski z okazji złotego jubileuszu kapłaństwa. [Pod red. A. Mazurka]. Warszawa 2012.

Lektury uzupełniające

Dullak K., Podstawy prawno-organizacyjne diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Koszalin 1996.
Grad S., Zarys dziejów diecezji łódzkiej w okresie międzywojennym. "Łódzkie Studia Teologiczne" R. 4: 1995, s. 93-104.
Guzewicz W., Zagadnienie organizacji kościelnej w Drugiej Rzeczypospolitej „Kościół w Polsce” T. 12: 2013, s. 115-127.
Kiedos J., Historia diecezji bielsko-żywieckiej. "Bielsko-Żywieckie Studia Teologiczne" T. 1: 1996, s. 33-45.
Kopiczko A., Reorganizacja Kościoła katolickiego w Prusach na podstawie bulli „De salute animarum". „Kościół w Polsce” T. 12: 2013, s. 65-85.
Krucki Ł., Archidiecezja gnieźnieńska i jej granice w dokumentach Stolicy Apostolskiej (od wieku XIX do początku XXI). „Kościół w Polsce” T. 12: 2013, s. 87-114.
Libera P., O powstaniu nowej struktury administracyjnej Kościoła w Polsce. Z okazji 15. rocznicy wydania przez Jana Pawła II bulli „Totus Tuus Poloniae populus”. „Ateneum Kapłańskie” T. 149: 2007, z. 1, s. 13-19.
Masalski R., Bulla „Episcoporum Poloniae coetus" – geneza i konsekwencje. „Kościół w Polsce” T. 12: 2013, s. 145-157.
Moskal T., Bulla „Totus Tuus Poloniae Populus " – geneza i konsekwencje. „Kościół w Polsce” T. 12: 2013, s. 159-165.
Myszor J., Historia diecezji katowickiej. Katowice 1999.
Prejs R. OFMCap., Administracja diecezjalna w Królestwie Polskim w latach 1864-1918. Studium prozopograficzne. Lublin 2012.
Rotta A., Diecezja gdańska - okoliczności powstania. "Universitas Gedanensis" R. 12: 2000, nr 21/22, s. 7-14.
Szot A., Struktury administracyjne Kościoła rzymskokatolickiego w Cesarstwie Rosyjskim (w latach 1772-1847). „Kościół w Polsce” T. 12: 2013, s. 53-63.
Świerc P., Geopolityczne tło powstania diecezji opolskiej i jej krótki rys historyczny. "Chrześcijanin a Współczesność" [R. 6]: 1988, nr 1, s. 76-81.
Wilk S., Struktura administracyjna Kościoła w Polsce przed bullą „Totus Tuus Poloniae Populus". „Kościół w Polsce” T. 12: 2013, s. 129- 144.
Wojtkowski J., Diecezja warmińska w latach 1945-1972. "Komunikaty Mazursko-Warmińskie" [R. 40]: 1996, nr 1, s. 81-100.
Wysocki J., Powstanie diecezji warszawskiej. Leszno 1998.