Historia relacji państwo-Kościół (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Student powinien posiadać wiedzę, umiejętności i kompetencje z zakresu przedmiotów Wstęp do nauki o państwie i prawie oraz Historia państwa i prawa

Cele

Przedstawienie historycznych modeli relacji (stosunków) państwo – Kościół w cywilizacji Zachodu oraz ich ewolucji w celu historyczno-poznawczym oraz kształtowania umiejętności zrozumienia, analizowania, a także świadomego i merytorycznego uczestnictwa we współczesnych stosunkach polityczno-wyznaniowych w sferze prywatnej i publicznej. Rozwijanie umiejętności argumentacji w oparciu o analizę tekstu źródłowego lub materiałów multimedialnych

Treści kształcenia

Wykład obejmuje historię relacji (stosunków) państwo – Kościół od starożytności przedchrześcijańskiej po wiek XX z perspektywy poszczególnych modeli publicznoprawnych: monizmu, dualizmu, cezaropapizmu, teokracji papieskiej, jurysdykcjonalizmu oraz różnych wariantów państwa wyznaniowego (system powiązania) i świeckiego (rozdział Kościoła od państwa) od XVII do XX w. 1) Wprowadzenie w metodykę i tematykę wykładu: podstawowe pojęcia
2) Starożytność przedchrześcijańska: monizm
3) Chrześcijaństwo: dualizm
4) Cezaropapizm
5) Teokracja papieska i inkwizycja katolicka
6) Reformacja protestancka i jurysdykcjonalizm protestancki
7) Nowożytna tolerancja polityczna
8) Reforma katolicka i jurysdykcjonalizm katolicki
9) Geneza prawa do wolności religijnej w Europie
10) Prawo do wolności religijnej i rozdział kościoła od państwa w USA (separacja czysta)
11) Rewolucja francuska a wolność religijna i rozdział kościoła od państwa we Francji (separacja wroga)
12) System powiązania (państwo wyznaniowe) i system rozdziału (separacja skoordynowana) w XIX-XX w. Europie
13) Prawo do wolność religijnej w XIX-XX w. Europie
14) Prawo do wolności religijnej i stosunki państwo – kościół w totalitaryzmie
15) Podsumowanie: współczesne relacje państwo – Kościół 1) Wprowadzenie w metodykę i tematykę wykładu: podstawowe pojęcia
2) Starożytność przedchrześcijańska: monizm
3) Chrześcijaństwo: dualizm
4) Cezaropapizm
5) Teokracja papieska i inkwizycja katolicka
6) Reformacja protestancka i jurysdykcjonalizm protestancki
7) Nowożytna tolerancja polityczna
8) Reforma katolicka i jurysdykcjonalizm katolicki
9) Geneza prawa do wolności religijnej w Europie
10) Prawo do wolności religijnej i rozdział kościoła od państwa w USA (separacja czysta)
11) Rewolucja francuska a wolność religijna i rozdział kościoła od państwa we Francji (separacja wroga)
12) System powiązania (państwo wyznaniowe) i system rozdziału (separacja skoordynowana) w XIX-XX w. Europie
13) Prawo do wolność religijnej w XIX-XX w. Europie
14) Prawo do wolności religijnej i stosunki państwo – kościół w totalitaryzmie
15) Podsumowanie: współczesne relacje państwo – Kościół

Efekty kształcenia

Wiedza:
• zna podstawową terminologię z zakresu historii relacji państwo – Kościół (S_W01)
• zna najważniejsze fakty z zakresu relacji państwo – Kościół (S_W03)

Umiejętności:
• potrafi analizować, selekcjonować, oceniać i uogólniać informacje z zakresu historii relacji państwo – Kościół (S_U01)
• potrafi przeprowadzić krytykę wewnętrzną źródła z zakresu historii relacji państwo – Kościół (S_U02)
• potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu historii relacji państwo – Kościół (S_U03)

Kompetencje społeczne:
• jest przygotowany do wykorzystania wiedzy i umiejętności z zakresu historii relacji państwo – Kościół w pracy/karierze historyka, nauczyciela, urzędnika, polityka i innych z obszaru humanistyki (S_K01)
• jest przygotowany do wykorzystania wiedzy i umiejętności z zakresu historii relacji państwo – Kościół, zwłaszcza w kontekście genezy prawa do wolności religijnej, w życiu rodzinnym (jako rodzic, małżonek) i społecznym (jako wychowawca, członek społeczności/organizacji, członek wspólnoty wyznaniowej/związku wyznaniowego, wyborca) (S_K01)

Metody dydaktyczne

• wykład z wykorzystaniem form multimedialnych
• analiza wewnętrzna tekstu źródłowego
• dyskusja problemowa w oparciu o tekst źródłowy lub materiał multimedialny
Każdy z tematów wykładu będzie składał się z dwu części: wykładu oraz analizy tekstów źródłowych lub materiałów multimedialnych połączonej z dyskusją problemową

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Ze względu na przyjętą metodę dydaktyczną ocena studenta będzie odbywać się dwutorowo:
1) ocena ciągła udziału studenta w analizie tekstu źródłowego lub materiałów multimedialnych i dyskusji problemowej – student może otrzymać 1 pkt za aktywny i merytoryczny udział w zajęciach z każdego tematu, łącznie max. 15 punktów
2) egzamin pisemny w sesji letniej:
• w formie testu jednokrotnego wyboru (30 pytań, 4 odpowiedzi do wyboru)
• na egzaminie student może otrzymać max. 30 pkt
• I termin – sesja czerwcowa
• II termin (poprawka) – sesja wrześniowa
Ostateczna ocena studenta ustalana jest na podstawie sumy punktów uzyskanych z oceny ciągłej i egzaminu – warunkiem otrzymania oceny pozytywnej jest uzyskanie co najmniej 25/45 punktów

Lektury podstawowe

Podstawowe zagadnienia objęte problematyką wykładu przedstawiają:
J. Krukowski, Kościół i Państwo. Podstawy relacji prawnych, Lublin 2000.
A. Mezglewski, H. Misztal, P. Stanisz, Prawo wyznaniowe, C.H.Beck 2011.
M. Pietrzak, Prawo wyznaniowe, LexisNexis 2010.

Lektury uzupełniające

Wybrane tytuły:
P. Kras, System inkwizycyjny w średniowiecznej Europie, Lublin 2006.
J. Lecler, Historia tolerancji w wieku reformacji, Warszawa 1964.
P. Michalik, Kilka uwag na temat cezaropapizmu w Cesarstwie Wschodniorzymskim i Bizantyjskim, [w:] Cuius regio eius religio? Zjazd Historyków Państwa i Prawa, Lublin 2006.
P. Michalik, Stosunki polityczno-wyznaniowe w XVII-wiecznym Marylandzie na tle kształtowania się ustroju tej kolonii, Warszawa 2012.
R. M. Małajny, „Mur Separacji”- państwo a kościół w Stanach Zjednoczonych Ameryki, Katowice 1992.

Ze względu na wybiórczość prezentowanych zagadnień dodatkowe lektury uzupełniające dotyczące historii poszczególnych partii i systemów partyjnych będą proponowane zainteresowanym studentom w toku wykładu.