'Zasady Działania' historii w rozumieniu starożytnych teologów chrześcijańskich (2014/15)


Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Student posiada wiedzę i umiejętności, które zdobył w poprzednim wykształceniu

Cele

Celem jest:
a) wprowadzenie studenta w spojrzenie na historię nie tylko jako na ciąg powiązanych z sobą faktów, ale na zrozumienie jej „sensu”
b) zapoznanie studenta z tzw. teologią historii
c) próba pokazania chrześcijańskiej interpretacji historii jak pola działania Boga, aniołów i demonów w theatrum jakim jest człowiek

Treści kształcenia

Ojcowie Kościoła nie dzielili dziejów świata na historia profana i historia sacra. Wielokrotnie wyrażali przekonanie, że w udokumentowanej faktami historii świata rozwija się niewidzialne działanie Boga zmierzające do zbawienia człowieka. Bóg, a nie człowiek jest więc właściwym Panem historii. Starożytni pisarze chrześcijańscy dostrzegali w tym działaniu Boga pewne wyjątkowe Jego interwencje, które pozwalają dzielić historię na różnorakie etapy począwszy od stworzenia świata aż po jego kres, a nawet po jej przedłużenie w wieczności. Wykład obejmował będzie przedstawienie wizji tej historii na podstawie tekstów wybranych autorów, próbę wyjaśnienia przez Ojców wielkich wydarzeń historii biblijnej oraz podanie racji dlaczego Bóg działa w taki a nie inny sposób. Semestr zimowy obejmuje:
1. Przedmiot historii: Bóg i Chrystus(2 pary zajęć)
2. Przedmiot historii: Anioł (1 para zajęć)
3. Przedmiot historii: szatan (2 pary zajęć)
4. Przedmiot historii: czas (2 pary zajęć)
5. Przedmiot historii: człowiek (2 pary zajęć)
6. Podział historii na siedem epok (1 para zajęć)
7. Podział historii na cztery epoki (1 para zajęć)
8. Okres ante legem (ogólnie) (1 para zajęć)
9. Okres sub lege (ogólnie) (1 para zajęć)
10. Okres sub gratia (ogólnie) (1 para zajęć)
11. Okres in pace (ogólnie) (1 para zajęć)

Efekty kształcenia

1. Wiedza:
a) ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu historii w systemie nauk oraz o jej specyfice przedmiotowej i metodologicznej ( K_W01)
b) posiada wiedzę o możliwościach interpretacji faktów historycznych i tekstów kultury w sposób determinowany różnym podłożem narodowym, religijnym i kulturowym (K_W06)
c) posiada wiedzę o ogólnej diachronicznej strukturze dziejów. Ma podstawową wiedzę o związkach historii z innymi dziedzinami nauk oraz dyscyplinami nauk humanistycznych (K_W7)2. Umiejętności:
a) Potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować oraz uogólniać informacje z wykorzystaniem różnych źródeł (K_U01)
b) Potrafi posługiwać się krytyką zewnętrzną i wewnętrzną źródeł historycznych. Potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno-kulturowym (K_U02)
c) Umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego (K_U03)
d) Potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla historii w pracy badawczej, dydaktycznej i popularyzatorskiej (K_U04)
e) Posiada umiejętności przygotowania typowych prac pisemnych w zakresie historii, dotyczących zagadnień ogólnych i szczegółowych (K_U07)
3. Kompetencje społeczne:
a) Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności. Rozumie potrzebę ciągłego samokształcenia (K_K01)
b) Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role (K_K02)
c) Ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie realizacji misji historyka w społeczeństwie. Jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i społecznych (K_K03)

Metody dydaktyczne

Klasyczna forma wykładu. Praca na bazie analizy konkretnych źródeł historycznych, ich analiza przez wykładowcę

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Zajęcia składają się z 15-tu dwugodzinnych (godziny akademickie) par zajęć podczas jednego semestru.
Na ocenę końcową wpływa:a) aktywność studenta oceniana podczas trwania zajęć.
b) Zdanie ustnego zaliczenia semestralnego.

Lektury podstawowe

Tyburowski K., Cztery etapy historii zbawienia w myśli patrystycznej: zarys ogólny i wybrane przykłady, „Resovia Sacra” 4 (1997), s. 201-211.
Tyburowski K., Kwestia roli Prawa Mojżeszowego w podziale historii zbawienia na etapy w Liście do Rzymian św. Pawła według współczesnej interpretacji teologiczno-egzegetycznej. Patrystyczna próba ustosunkowania się do problemu, „Resovia Sacra” 7 (2000), s. 99-110.

Lektury uzupełniające

Elorduy E., El pecado original. Estudio de su proyección en la historia, Madrid 1977;
Luneau A., L’histoire du salut chez les Pères de l’Église : La doctrine des âges du monde, Paris 1964 ;
Schoonenberg P., L’uomo nel peccato, w: La storia della salvezza prima di Cristo, w: Mysterium Salutis 4, Brescia 1970, ss. 589-719;
Rivière J., Le „droit” du démon sur les pécheurs, Recherches de teologie ancienne et medievale, 3 (1931), ss. 113-139 ;
Lyonnet S., La historia de la salvación en la Carta a los Romanos, Salamanca 1967.