Teologia dogmatyczna (2014/15)


Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Znajomość podstawowych pojęć filozoficznych, Pisma Świętego i Katechizmu Kościoła Katolickiego.

Cele

Określenie podstawowych pojęć występujących w teologii dogmatycznej, a następnie ana-liza tekstów autorów patrystycznych i średniowiecznych w kontekście takich zagadnień jak: poznanie Boga żywego (rozumowe i nadprzyrodzone), biblijny obraz Boga (życie, jedyność, osobowość).

Treści kształcenia

Ćwiczenia z trynitologii w pierwszej swojej części dotyczą dyskusji nad osadzeniem nauki o Bogu w całokształcie teologii. Chodzi w niej o uporządkowanie zagadnień terminolo-gicznych oraz o uwypuklenie, iż Bóg jest centralnym punktem teologii, co więcej, jest ta-jemnicą. Ważna kwestią jest tutaj możliwość poznania Boga. W drugiej części chodzi już o teologię trynitarną i sposoby prezentowania dogmatu trynitarnego na przestrzeni wieków. Omawianie tych tematów dokonuje się zasadniczo w oparciu o wybrane teksty pa-trystyczne i średniowiecza. 1. O Bogu w całokształcie teologii
2. O Bogu w dogmacie
3. Orygenes, O zasadach, IV l, 1.2.
4. Cyryl Jerozolimski, Katechezy, tłum. W. Kania, Warszawa 1973 (PSP 9), s. 58-59.
5. Bazyli Wielki, O Duchu Świętym, XXVII 66 (375, zm. 379 [PG 32, kol. 68¬217; SCh 17bis; tu s. 478; 484]).
6. Wincenty z Lerynu, Pamiętnik Commonitorium, tłum. J. Stahr, Poznań 1928 (POK 8)
7. Augustyn, O państwie Bożym przeciw poganom ksiąg XXII, tłum. W. Komatowski, Warszawa: IW Pax 1997, t. I, s. 312-314.
8. Atanazy z Aleksandrii, O wcieleniu Słowa 10, 1-2; 18, 1
9. Mariusz Wiktoryn, Komentarz do Listu do Efezjan, [w] Dzieła egzegetyczne. Z języka łacińskiego przełożył, wstępem, objaśnieniami i indeksami opatrzył ks. Arkadiusz Baron, Kraków 1999, s. 85-86.
10. Język teologii tryniotarnej.
11. Grzegorz z Nyssy, O rozróżnieniu między istotą a hipostazą, (przekład: W. Krzyżaniak, w: św. Bazyli Wielki, Listy, Pax, Warszawa 1972, 74-85).
12. Grzegorz z Nyssy, Równość Osób Boskich i tajemnica Boga: Wielka Katecheza, tłum. W. Kania, Warszawa 1974, s. 130-135.
13. Grzegorz z Nyssy, Jak mówiąc o trzech osobach w bóstwie nie wyznajemy trzech bogów do greków na podstawie wspólnych pojęć.
14. Augustyn, De Trinitate, Księga XV, (VII, 10-12).
15. Jan Duns Szkot, Możliwość istnienia jedności i troistości. Różnica formalna, modalna, Ordinatio, 1, d. 2, p. 2, q. 1-4 (II, 355-6). 1. O Bogu w całokształcie teologii
2. O Bogu w dogmacie
3. Orygenes, O zasadach, IV l, 1.2.
4. Cyryl Jerozolimski, Katechezy, tłum. W. Kania, Warszawa 1973 (PSP 9), s. 58-59.
5. Bazyli Wielki, O Duchu Świętym, XXVII 66 (375, zm. 379 [PG 32, kol. 68¬217; SCh 17bis; tu s. 478; 484]).
6. Wincenty z Lerynu, Pamiętnik Commonitorium, tłum. J. Stahr, Poznań 1928 (POK 8)
7. Augustyn, O państwie Bożym przeciw poganom ksiąg XXII, tłum. W. Komatowski, Warszawa: IW Pax 1997, t. I, s. 312-314.
8. Atanazy z Aleksandrii, O wcieleniu Słowa 10, 1-2; 18, 1
9. Mariusz Wiktoryn, Komentarz do Listu do Efezjan, [w] Dzieła egzegetyczne. Z języka łacińskiego przełożył, wstępem, objaśnieniami i indeksami opatrzył ks. Arkadiusz Baron, Kraków 1999, s. 85-86.
10. Język teologii tryniotarnej.
11. Grzegorz z Nyssy, O rozróżnieniu między istotą a hipostazą, (przekład: W. Krzyżaniak, w: św. Bazyli Wielki, Listy, Pax, Warszawa 1972, 74-85).
12. Grzegorz z Nyssy, Równość Osób Boskich i tajemnica Boga: Wielka Katecheza, tłum. W. Kania, Warszawa 1974, s. 130-135.
13. Grzegorz z Nyssy, Jak mówiąc o trzech osobach w bóstwie nie wyznajemy trzech bogów do greków na podstawie wspólnych pojęć.
14. Augustyn, De Trinitate, Księga XV, (VII, 10-12).
15. Jan Duns Szkot, Możliwość istnienia jedności i troistości. Różnica formalna, modalna, Ordinatio, 1, d. 2, p. 2, q. 1-4 (II, 355-6).

Efekty kształcenia

W wyniku przeprowadzonych zajęć student ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę z zakresu trynitologii [TMA_W09];
Posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia mery-torycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień teologicznych i życia Kościoła, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań [TMA_U09]; posiada umiejętność interpretowania podstawowych źródeł teologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem tekstów patrystycznych [TMA_U04].
W wyniku przeprowadzonych zajęć student ma świadomość zło-żoności rzeczywistości i rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów [TMA_K05]

Metody dydaktyczne

Ćwiczenia polegają zasadniczo na analizie tekstów pod kątem wcześniej sformułowanych zagadnień, a także dyskusji prowadzącej do sprecyzowania wniosków.

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Ćwiczenia: zaliczenie pisemne polegające na analizie tekstu i w oparciu o nią odpowiedź na postawione pytania + udział w dysku-sjach.

Lektury podstawowe

Teksty autorów wymienione pełnym opisie treści merytorycznych.

Lektury uzupełniające

B. Forte, Trójca jako historia. Esej o Bogu chrześcijan, Kraków 2006.
J.D. Szczurek, Trójjedny. Traktat o Bogu w Trójcy Świętej jedynym, Kraków 2003, wyd. 2, poprawione.
F. Courth, Bóg trójjedynej miłości, Poznań 1997.
W. Kasper, Bóg Jezusa Chrystusa, tłum. J. Tyrawa, Wrocław 1996.
J. O'Donnell, Tajemnica Trójcy Świętej, tłum. P. Wilczek, Kraków 1993.