Filozofia poznania (2014/15)


Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

brak

Cele

Na podstawie wiedzy, zdobytej w trakcie wykładu, student potrafi przedstawić podstawowe koncepcje, dotyczące kluczowych problemów z zakresu teorii poznania. Zna poglądy wielkich klasyków filozofii (starożytnej, średniowiecznej, nowożytnej oraz współczesnej), którzy zajmowali się tymi zagadnieniami. Potrafi również wskazać, na czym polega istota opracowanych przez nich sposobów ujęcia określonych problemów poznawczych.

Treści kształcenia

W ramach wykładu zostaną kolejno przedstawione podstawowe koncepcje epistemologiczne, opracowane przez wielkich klasyków filozofii. W trakcie kolejnych wykładów będą omawiane podstawowe poglądy związane z możliwością poznania: świata zewnętrznego, samego siebie, drugiego człowieka, świata wartości oraz związku pomiędzy poznaniem a językiem.

T_1. Problem prawdy i istoty ludzkiego poznania.
T_2. Prawda przedpredykatywna (św. Augustyn, Hegel, E. Husserl, M. Heidegger).
T_3. Klasyczna koncepcja prawdy i jej krytyka przez sceptyków.
T_4. Nieklasyczne koncepcje prawdy.
T_5. Problem kryteriów prawdziwości poznania.
T_6. Spór racjonalistów z empirystami – problem źródeł prawdziwego poznania
T_7. Problem możliwości poznawczego dotarcia do świata zewnętrznego. Stanowisko I. Kanta, Husserlowski postulat powrotu do „samych rzeczy”, a nasze codzienne doświadczające bycie-w-świecie.
T_8. Problem możliwości poznania samego siebie. Koncepcje: św. Augustyna, Kartezjusza, K. Jaspersa, Z. Freuda, Fr. Nietzschego.
T_9. Problem możliwości poznania drugiego człowieka.
T_10. Nieobiektywistyczne ujęcie problemu poznawania drugiego człowieka w nurcie tzw. filozofii spotkania. Jakie są spontaniczne efekty poznawcze spotkania.
T_11. Problem możliwości poznania wartości. Koncepcje M. Schelera, D. von Hildebrandta oraz J. Tischnera.
T_12. Związek pomiędzy poznaniem a językiem.

Efekty kształcenia

Ek_1. dysponuje uporządkowanymi podstawowymi wiadomościami z dziedziny filozofii poznania, semiotyki i metodologii nauk, oraz logiki - K_W10

Ek_2. zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego - K_K01

Metody dydaktyczne

M_1. Wykład wzbogacony o prezentacje multimedialne
M_2. Wykład połączony z możliwością aktywnego włączenia się studenta w dyskusję prezentowanego materiału.

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

W_1. Egzamin ustny.
Lista pytań egzaminacyjnych zostanie ogłoszona na dwa tygodni przed końcem semestru. Termin egzaminu ustalony zostanie najpóźniej na dwa tyg. przed końcem semestru. Ocenie podlega wiedza studenta w wymaganym zakresie.

Lektury podstawowe

Podręcznik: R. Rożdżeński, Filozofia poznania. Zarys problematyki, Kraków 2010 [wyd. III, poprawione i uzupełnione].

Lektury uzupełniające

Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka, Warszawa 1983.
Bukowski J., Zarys filozofii spotkania, Kraków 1987.
Chisholm R.M., Teoria poznania, tł. M. Ziemińska, Lublin 1989
Ingarden R., O bezpośrednim poznaniu apriorycznym, [w:] tenże, Z badań nad filozofią współczesną, Warszawa 1971, s. 244-355.
Ingarden R., U podstaw teorii poznania, Kraków 1971
Jadacki J., Spór o granice poznania. Prolegomena do epistemologii, Warszawa 1985.
Rożdżeński R., Na tropach nieznanego. Poznanie i prawda z perspektywy ludzkiej skończoności, Kraków 2003
Gottfried G, Teoria poznania. Od Kartezjusza do Wittgensteina, tłum. T. Kubalica, Kraków 2007.
Rożdżeński R., Filozofia a rzeczywistość. Spór o poznawalność świata, Kraków 2012.
Rożdżeński R., Spostrzegalne i niespostrzegalne, Kraków 1999.
Siemianowski A., Człowiek i prawda, Poznań 1986.
Stróżewski W., Wykłady o Platonie, Kraków 1992.
Święcicka K., Husserl, Warszawa 1993.
Tischner J., Myślenie według wartości, Kraków 1982.
Tischner J., Spór o istnienie człowieka, Kraków 1998.
Wciórka L., Teoria poznania, Poznań 1996
Węgrzecki A., O poznawaniu drugiego człowieka, Kraków 1992.
Woleński J., Epistemologia, Kraków 2000.
Ziemińska R. (red.), Przewodnik po epistemologii, Kraków 2013.