Historia filozofii (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

K_W02 - zna podstawową terminologię filozoficzną w języku polskim
K_W08 - posiada wiedzę z zakresu historii filozofii starożytnej i średniowiecznej, obejmującą naj-ważniejsze teorie, stanowiska i wyraźnie określone obszary problemowe w niej występujące K_U12 - trafnie przywołuje w swoich argumentacjach poglądy i argumenty filozoficzne autorów sta-rożytnych i średniowiecznych
K_K06 - ma świadomość znaczenia europejskiego dziedzictwa filozoficznego dla rozumienia wyda-rzeń społecznych i kulturalnych

Cele

Celem kursu jest zaprezentowanie głównych stanowisk i kierunków filozoficznych obejmujących okres od Odrodzenia do Rousseau.

Treści kształcenia

Systematyczna prezentacja głównych stanowisk i kierunków w filozofii nowożytnej od okresu Odrodzenia po myśl Rousseau.
T_1 - Odrodzenie
1. Własności okresu Odrodzenia
2. Sześciorakie dążenia filozoficzne
T_2 Machiavelli
1. Podstawy filozofii politycznej
2. Makiawelizm
3. Rady dla polityków
T_3 - Morus
1. Wizja idealnego społeczeństwa
T_4 - Racjonalizm a empiryzm
T_5 - Kartezjusz
A. Metafizyka
1. Metoda
2. Sceptycyzm metodyczny
3. Cogito, ergo sum
4. Istnienie Boga i istnienie ciał
5. Przymiot Boga
6. Przymiot duszy
7. Przymiot ciała
8. Dualizm duszy i ciała
B. Teoria poznania
1. Rozum a zmysły
2. Idee wrodzone
3. Prawda i błąd, rozum i wola
T_6 - Pascal
1. Porządek rozumu a porządek serca
2. Antropologia (człowiek bez Boga, człowiek z Bogiem, chrystologia)
3. Porządek dóbr
T_7 - Malebranche
1. Okazjonalizm
2. Bierność obu substancji
3. Widzenie rzeczy w Bogu
4. Idea nieskończoności
T_8 - Spinoza
1. Panteizm
2. Determinizm
3. Materia i duch
4. Paralelizm
5. Etyka
T_9 Leibniz
A. Metafizyka
1. Indywidualizm i pluralizm
2. Prawo ciągłości
3. Własności substancji
4. Harmonia świata
B. Logika
1. Klasyfikacja twierdzeń prawdziwych
2. Wnioski metafizyczne
T_10 - Bacon
1. Klasyfikacja nauk
2. Cele nauki
3. Metoda nauki
4. Teoria złudzeń
5. Eksperyment i indukcja
T_11- Hobbes
1. Metafizyka
2. Racjonalistyczna metodologia i sensualizm psychologiczny
3. Koncepcja człowieka – stan natury
4. Umowa społeczna - suweren
T_12 - Locke
1. Teoria umysłu ludzkiego
2. Stopnie pewności ludzkiego poznania
3. Liberalna filozofia polityczna
4. Zasada tolerancji
T_13 - Berkeley
1. Idealizm subiektywny
2. Immaterializm
3. Spirytualistyczna koncepcja rzeczywistości
T_14 - Hume
1. Wrażenia a idee
2. Dwa przedmioty badania
3. Związek przyczynowy
4. Substancja
5. Filozofia religii
6. Filozofia moralna
T_15 - Początki utylitaryzmu
1. Naczelna zasada
2. Etyka
3. Ekonomia polityczna
T_16 - Wolter i filozofia Oświecenia
1. Racjonalizm
2. Naturalizm
3. Etyka
T_17 - Encyklopedyści
T_18 - La Mettrie
1. Argumenty materializmu
2. Materializm mechanistyczny
3. Konsekwencje materializmu
T_19 - Condillac
1. Sensualizm
T_20 - Rousseau
1. Stosunek do cywilizacji
2. Wartość natury
3. Ocena ustroju społecznego
4. Rozum a uczucie
5. Wychowanie
6. Filozofia społeczna I Odrodzenie
1. Własności okresu Odrodzenia
2. Sześciorakie dążenia filozoficzne
II Machiavelli
1. Podstawy filozofii politycznej
2. Makiawelizm
3. Rady dla polityków
III Morus
1. Wizja idealnego społeczeństwa
IV Racjonalizm a empiryzm
V Kartezjusz
A. Metafizyka
1. Metoda
2. Sceptycyzm metodyczny
3. Cogito, ergo sum
4. Istnienie Boga i istnienie ciał
5. Przymiot Boga
6. Przymiot duszy
7. Przymiot ciała
8. Dualizm duszy i ciała
B. Teoria poznania
1. Rozum a zmysły
2. Idee wrodzone
3. Prawda i błąd, rozum i wola
VI Pascal
1. Porządek rozumu a porządek serca
2. Antropologia (człowiek bez Boga, człowiek z Bogiem, chrystologia)
3. Porządek dóbr
VII Malebranche
1. Okazjonalizm
2. Bierność obu substancji
3. Widzenie rzeczy w Bogu
4. Idea nieskończoności
VIII Spinoza
1. Panteizm
2. Determinizm
3. Materia i duch
4. Paralelizm
5. Etyka
IX Leibniz
A. Metafizyka
1. Indywidualizm i pluralizm
2. Prawo ciągłości
3. Własności substancji
4. Harmonia świata
B. Logika
1. Klasyfikacja twierdzeń prawdziwych
2. Wnioski metafizyczne
X Bacon
1. Klasyfikacja nauk
2. Cele nauki
3. Metoda nauki
4. Teoria złudzeń
5. Eksperyment i indukcja
XI Hobbes
1. Metafizyka
2. Racjonalistyczna metodologia i sensualizm psychologiczny
3. Koncepcja człowieka – stan natury
4. Umowa społeczna - suweren
XII Locke
1. Teoria umysłu ludzkiego
2. Stopnie pewności ludzkiego poznania
3. Liberalna filozofia polityczna
4. Zasada tolerancji
XIII Berkeley
1. Idealizm subiektywny
2. Immaterializm
3. Spirytualistyczna koncepcja rzeczywistości
XIV Hume
1. Wrażenia a idee
2. Dwa przedmioty badania
3. Związek przyczynowy
4. Substancja
5. Filozofia religii
6. Filozofia moralna
XV Początki utylitaryzmu
1. Naczelna zasada
2. Etyka
3. Ekonomia polityczna
XVI Wolter i filozofia Oświecenia
1. Racjonalizm
2. Naturalizm
3. Etyka
XVII Encyklopedyści
XVIII La Mettrie
1. Argumenty materializmu
2. Materializm mechanistyczny
3. Konsekwencje materializmu
XIX Condillac
1. Sensualizm
XX Rousseau
1. Stosunek do cywilizacji
2. Wartość natury
3. Ocena ustroju społecznego
4. Rozum a uczucie
5. Wychowanie
6. Filozofia społeczna

Efekty kształcenia

Wiedza: student rozumie podstawowe pojęcia, problemy i koncepcje z zakresu filozofii nowożytnej.
E_1 - K_W02 - zna podstawową terminologię filozoficzną w języku polskim
E_2 - K_W08 - posiada wiedzę z zakresu historii filozofii nowożytnej, obejmującą najważniejsze teorie, stanowiska i wyraźnie określone obszary problemowe w niej występujące
E_3 - K_U12 - trafnie przywołuje w swoich argumentacjach poglądy i argumenty filozoficzne autorów no-wożytnych
E_1 - K_K06 - ma świadomość znaczenia europejskiego dziedzictwa filozoficznego dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych

Metody dydaktyczne

M_1 - Wykłady będą prowadzone w trybie tradycyjnym

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

W_1 - Warunkiem otrzymania oceny jest zdanie egzaminu z treści wykładu. Egzamin będzie przeprowadzony ustnie i będzie polegał na odpowiedzi na zazwyczaj trzy pytania zadane przez prowadzącego i dotyczące zagadnień wchodzących w zakres obowiązującego materiału.

Lektury podstawowe

Copleston F., Historia filozofii, t. IV–VI, Warszawa 1995-1997.
Kuderowicz Z., Filozofia nowożytnej Europy, Warszawa 1989.
Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. II, Warszawa 1983.

Lektury uzupełniające

Kołakowski L., O co nas pytają wielcy filozofowie, seria II, Krakow 2005.