Patrologia (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

historia Kościoła - zaliczony pierwszy rok studiów /chodzi o znajomość w zakresie podstawowym wydarzeń do 1054 roku/
łacina w stopniu podstawowym.

Cele

Zapoznanie z literaturą patrystyczną kręgu języka: łacińskiego, greckiego i syryjskiego, nauka samodzielnej analizy tekstu patrystycznego jako źródła do studiów teologicznych w każdej dyscyplinie.

Treści kształcenia

Zapoznanie z literaturą patrystyczną umownie kończąc zajęcia w semestrze zimowym na Soborze w Nicei 325 i ruchu monastycznym.
Nie ma teologii bez źródeł. Tym co kształtuje nasza wiarę jest nie jakiś określony system filozoficzny, ale doświadczenie wiary przekazane przez Apostołów uczniom. To doświadczenie i ten przekaz staje się inspiracją dla ludzi wierzących w ich codziennych wysiłkach, w ich przeżywaniu wiary i własnej egzystencji. Dokumenty z tej epoki, o różnym charakterze, pozwalają nam lepiej zrozumieć nie tylko postawy współbraci, ale i samych siebie, pozwalają jednocześnie oprzeć teologię na tekstach, w których dochodzi do głosu rozumienie prawd wiary u pierwszych chrześcijan. Przy postulacie odczytania źródeł w duchu, w jakim były napisane, jest oczywiste, ze bez spotkania z tymi świadkami naszej wspólnej tradycji nie ma poważnego studium teologicznego. - serie wydawnicze - zaznajomienie zarówno z edycjami krytycznymi jak i polskimi tłumaczeniami, zagadnienia dotyczące podręczników, serii monografii jak i czasopism specjalistycznych
- pierwsze pisma powstałe w łonie wspólnoty wierzących a nie włączone do kanonu Pisma
-apologie jako gatunek literacki, obraz wspólnoty, z czym identyfikowano "Dobrą Nowinę"
Męczeństwo jako apologia, akta, passiones i legendy, próba nauki krytycznego odczytywania tych tekstów
- kontrowersje dogmatyczne; język, terminy, pojawiające się pytania i odpowiedzi, pierwsze spory w łonie Kościoła
- eklezjologia: jak się rozumiano, formowanie się widzialnej struktury, kwestia złączenia liturgia - sakramenty władza kapłańska
- Pismo Święte jako źródło nie tylko pobożności ale i fundament dyskusji teologicznej, tradycja antiocheńska i aleksandryjska
- premonastycyzm syryjski i egipski, inne postrzeganie wiary, inna koncepcja życia, jej włączenie w Wielki Kościół
- spotkanie Kościoła i cesarza, przełom Konstancjański - serie wydawnicze - zaznajomienie zarówno z edycjami krytycznymi jak i polskimi tłumaczeniami, zagadnienia dotyczące podręczników, serii monografii jak i czasopism specjalistycznych
- pierwsze pisma powstałe w łonie wspólnoty wierzących a nie włączone do kanonu Pisma
-apologie jako gatunek literacki, obraz wspólnoty, z czym identyfikowano \"Dobrą Nowinę\"
Męczeństwo jako apologia, akta, passiones i legendy, próba nauki krytycznego odczytywania tych tekstów
- kontrowersje dogmatyczne; język, terminy, pojawiające się pytania i odpowiedzi, pierwsze spory w łonie Kościoła
- eklezjologia: jak się rozumiano, formowanie się widzialnej struktury, kwestia złączenia liturgia - sakramenty władza kapłańska
- Pismo Święte jako źródło nie tylko pobożności ale i fundament dyskusji teologicznej, tradycja antiocheńska i aleksandryjska
- premonastycyzm syryjski i egipski, inne postrzeganie wiary, inna koncepcja życia, jej włączenie w Wielki Kościół
- spotkanie Kościoła i cesarza, przełom Konstancjański

Efekty kształcenia

w wyniku przeprowadzonych zajęć student rozróżnia pomiędzy tekstami kanonicznymi a innymi pismami z czasów wczesnego chrześcijaństwa. dzięki podanej bibliografii potrafi szukać tekstów jaki i autorów według interesujących go zagadnień. poprzez poznanie języka i terminów identyfikuje kolejne herezje jak i zagadnienia, potrafi objaśnić źródła różnorodności liturgiczno - prawnej obecne w tradycji chrześcijańskiej jak i wytłumaczyć ich pochodzenie.
Poprzez prowadzone równolegle ćwiczenia potrafi ocenić i zanalizować krytycznie tekst.
Znajomość podstawowych centrów chrześcijaństwa i ich umieszczenie na mapie.

Metody dydaktyczne

- czytanie ze zrozumieniem;
-odróżnianie opinii od informacji;
- dyskusja, praca w grupach;
- próba zrozumienia pozycji każdej ze stron;
- ukazania uwarunkowania i wielowymiarowości problemów;
- samodzielne prezentacje studentów ukazujące różne zagadnienia z różnych stron

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Student powinien wykazać się zarówno sprawnościami (umiejętność analizy tekstu, umiejscowienie w czasie autora) jak i znajomością zagadnień tzn. którzy Ojcowie podejmowali jakie zagadnienia.
Każde zajęcia rozpoczyna kolokwium sprawdzające przygotowanie do zajęć a więc znajomość analizowanego tekstu, jak i danych koniecznych do jego interpretacji.
Równolegle jest dostarczona lista obejmująca 50 miejscowości związanych z działalnością Ojców w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. W grudniu jest planowany egzamin pisemny ze znajomości mapy. test zaliczeniowy, przewidziany na ostatni tydzień zajęć składa się 4 części:
- 1. test wyboru /5 pkt. z 30 możliwych/
- 2. odpowiedzi na pytania /18 pkt. z 30 możliwych/
- 3. zaznaczenie na dołączonej mapie podanych miejscowości /3 pkt. z 30 możliwych/
4. w oparciu o załączony tekst jak i posiadane informacje przeprowadzenie analizy i odpowiedź na zadane pytanie /4 pkt. z 30 możliwych/
Kwestie encyklopedyczne (daty, tytuły napisanych dzieł) nie odgrywają dużej roli ( w ocenie punktowej kolokwium zaliczeniowego stanowią mniej niż 10 %)
Końcowa ocena to wynik testu zaliczeniowego mnożony przez dwa dodana ocena z zaliczenia mapy, dzielone przez trzy ( innymi słowy średnia ważona) wyniki kolokwiów cotygodniowych ocenianych w skali 1-10 pkt. jeśli są średnio poniżej 4, 5 pkt obniżają ocenę o 0,5 ; zawarte pomiędzy 4,5 a 6,2 nie powodują zmiany oceny na zaliczenie, będące powyżej 6,2 świadcząc o systematycznym przygotowaniu do zajęć podnoszą ocenę.

Lektury podstawowe

Michalski M., Antologia Literatury Patrystycznej, t. I, Warszawa 1975; Pelikan J., Początki wspólnej tradycji, Kraków 2008;
Pietras H., Początki teologii Kościoła, Kraków 2000;
Staniek E., W skarbcu Starożytnego Kościoła, Kraków 1997;
Wilken R. L., Duch myśli wczesnochrześcijańskiej, Kraków 2009.
Żelazny Jan, zbiór tekstów do ćwiczeń, maszynopis