Teologia fundamentalna - eklezjologia (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Gruntowne wiadomości z Katechizmu Kościoła Katolickiego, zwłaszcza bezpośrednio związane z tematem Kościoła (nr 731-945). Potrzebna znajomość historii Kościoła.
Korzystne jest, kiedy wykład z eklezjologii poprzedzono wstępem do teologii (propedeutyką teologiczną), religiologią i chrystologią fundamentalną.

Cele

Celem wykładu (łącznie z ćwiczeniami) jest przyswojenie podstawowych wiadomości o historii refleksji teologicznej o Kościele, zapoznanie się z podstawowymi terminami (lud Boży,świątynia Ducha Świętego, Dom Boży, Kościół jako sakrament, Mistyczne Ciało Chrystusa, Kościół jako communio), ze skrypturystycznymi jak i patrystycznymi zapisami dotyczącymi Kościoła, jego natury, Jego Założyciela i istoty posłania). Student ma się zapoznać z dokumentami Urzędu Nauczycielskiego, zwłaszcza z nauką Vaticanum II, a także posiąść gruntowną wiedzę na temat znamion Kościoła.

Treści kształcenia

Wiadomości przekazywane są (30 godzin na semestr) w oparciu o treść podręcznika A. Napiórkowski, Bosko-ludzka wspólnota. Podstawy katolickiej eklezjologii integralnej, Kraków 2010, WAM, a także czwartego tomu teologii fundamentalnej pt. „Kościół Chrystusowy” (Kraków 2003). Istotnym uzupełnieniem są ćwiczenia w małych grupach (15 godzin na semestr). W przekazie wskazanych treści obowiązuje założona na początku (i przedstawiona studentom) chronologia tematyczna całości planowanej treści. Najpierw jest metodologiczne wprowadzenie dotyczące miejsca eklezjologii w całości wykładu teologii fundamentalnej. Istotne jest semantyczne wyjaśnienie terminów związanych z Kościołem (qahal Jahwe, ecclesia, kościół, Kościół). Przedstawiona zostaje także historia rozwoju refleksji eklezjologicznej w Kościele, z zaakcentowaniem myśli patrystycznej, eklezjologii instytucjonalnej, problemu koncyliaryzmu, prymatu (Vaticanum I), odnowy eklezjologii od pocz. XIX wieku z jej uwieńczeniem na Vaticanum II. W wykładzie o naturze Kościoła wskazuje się na jego biblijne podstawy, działanie Jezusa Chrystusa (głoszenie nauki o Królestwie Bożym, wybór Dwunastu z Piotrem, Ostatnia Wieczerza i Pascha i wydarzenie ze-słania Ducha Świętego). W wykładzie treści związanych ze znamionami Kościoła podawane jest znaczenie teologiczne każdego z nich, jego zakorzenienie skrypturystyczne, jego rozu-mienie w dziejach Kościoła, pojmowanie dzisiaj z wyraźnym nachyleniem ekumeniczno-misyjnym. Finalną treścią jest mariologia Vaticanum II, związana ściśle z nauką o Kościele Vaticanum II (por. LG 52-69). W przekazie wskazanych treści obowiązuje założona na początku (i przedstawiona studentom) chronologia tematyczna całości planowanej treści. Najpierw jest metodologiczne wprowadzenie dotyczące miejsca eklezjologii w całości wykładu teologii fundamentalnej. Istotne jest semantyczne wyjaśnienie terminów związanych z Kościołem (qahal Jahwe, ecclesia, kościół, Kościół). Przedstawiona zostaje także historia rozwoju refleksji eklezjologicznej w Kościele, z zaakcentowaniem myśli patrystycznej, eklezjologii instytucjonalnej, problemu koncyliaryzmu, prymatu (Vaticanum I), odnowy eklezjologii od pocz. XIX wieku z jej uwieńczeniem na Vaticanum II. W wykładzie o naturze Kościoła wskazuje się na jego biblijne podstawy, działanie Jezusa Chrystusa (głoszenie nauki o Królestwie Bożym, wybór Dwunastu z Piotrem, Ostatnia Wieczerza i Pascha i wydarzenie ze-słania Ducha Świętego). W wykładzie treści związanych ze znamionami Kościoła podawane jest znaczenie teologiczne każdego z nich, jego zakorzenienie skrypturystyczne, jego rozu-mienie w dziejach Kościoła, pojmowanie dzisiaj z wyraźnym nachyleniem ekumeniczno-misyjnym. Finalną treścią jest mariologia Vaticanum II, związana ściśle z nauką o Kościele Vaticanum II (por. LG 52-69).

Efekty kształcenia

Zadaniem jest samodzielna umiejętność pojmowania systematycznego opisu Kościoła, którego rozumienie dotąd było związane z doświadczeniem uczestnika danej wspólnoty. Ma też pomóc w zrozumieniu Kościoła jako podstawowego fundamentu uprawiania teologii, a także środowiska życia chrześcijańskiego. Będzie to pomocne w tworzeniu całościowego obrazu treści Objawienia, którym żyje i o którym świadczy cały Kościół.

Metody dydaktyczne

Podstawą jest wykład, który uzupełniany jest możliwymi pytaniami słuchających (nade wszystko na zakończenie kolejnych tematów). Uzupełnieniem jest też – wprawdzie nie często – korzystanie ze środków audio-wizualnych dla uzupełnienia wykładu o aktualnie sprawy, choćby wynikające z konkretnych wydarzeń w Kościele. Związane z wykładem ćwiczenie w małych grupach jest pracą nad rozumieniem tekstu. Każdy z uczestników samodzielnie przygotowuje krótkie wystąpienie, które wprowadza w szerszą dyskusję w grupie.

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Podstawą oceny jest egzamin ustny, trwający ok. 20 minut (dla każdego studenta). Jego wynik jest sumą wiedzy z odpowiedzi na trzy zadane tezy.

Zaś zaliczenie jest bezpośrednim wynikiem oceny indywidualnych wystąpień poszczególnych studentów.

Ocena z colloquium oraz opracowanie dwóch lektur brane są w końcowej ocenie egzaminacyjnej.

Lektury podstawowe

J. Ratzinger, Chrześcijańskie braterstwo, Kraków 2006

Lektury uzupełniające

H. U. von Balthasar, Antyrzymski resentyment, Poznań 2004.