Władze państwowe a Kościół katolicki w Polsce w latach 1945-1989. Problematyka duszpasterska i laicyzacja życia społecznego, cz. 2 (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Wiadomości pozyskane w trakcie nauki w szkole średniej oraz w poprzednich latach studiów, umiejętność
analizowania tekstów źródłowych i opracowań.

Cele

Celem wykładu jest zaznajomienie słuchaczy z podstawowymi problemami w relacjach państwo-Kościół
w latach 1945-1989 w zakresie działalności duszpasterskiej i laicyzacji życia społecznego.

Treści kształcenia

1-2. Likwidacja procesji ulicznych
3-4. Pielgrzymki w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych
5-6. Likwidacja szkół prowadzonych przez zakony
7-10. Stopniowe usuwanie religii ze szkół w okresie stalinowskim
11-14. Powrót nauczania religii i jej usunięcie w 1961 r.
15-16. Usuwanie krzyży ze szkół
17-18. Konflikty związane z prowadzeniem punktów katechetycznych
19-20. Utrudnianie praktyk religijnych dzieci i młodzieży szkolnej
(nabożeństwa, rekolekcje, „akcja letnia”)
21-22. Wielka Nowenna i przeciwdziałanie ze strony władz państwowych
23-26. Mileniach Chrztu Polski – przebieg i konflikty
27-28. Pielgrzymki piesze na Jasną Górę (6 wykładów)
29-30. Kościół a niezależna kultura w latach 80-tych XX w.

Efekty kształcenia

Posiada pogłębioną, uporządkowaną wiedzę w zakresie historii relacji państwo-Kościół w Polsce w
odniesieniu do sfery duszpasterskiej w latach 1945-1989 (K_W05), Posiada pogłębioną wiedzę o
możliwościach interpretacji faktów historycznych (K_W06)
Potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać informacje z wykorzystaniem różnych źródeł i opracowań
(K_U01), Umie samodzielnie zdobywać wiedzę w zakresie objętym tematyką zajęć (K_U04)
Ma świadomość poziomu swojej wiedzy, rozumie potrzebę ciągłego samokształcenia (K_K01), Ma
pogłębione przekonanie o sensie, wartości i potrzebie realizacji misji historyka (K_K03); Jest świadomy
roli Kościoła w procesie historycznym (K_K05)

Metody dydaktyczne

1. Podająca (wykład informacyjny, pogadanka);
2. Eksponująca (pokaz fotografii i dokumentów).

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

Do zaliczenia wykładów wymagana jest obecność studentów na zajęciach (w przypadku trzech
nieusprawiedliwionych nieobecności student musi zdać dodatkowe kolokwium z wyznaczonej partii
materiału).
Sprawdza się wówczas znajomość informacji podanych na wykładzie.
Student zobowiązany jest do zaznajomienia się z treściami wykładów oraz wskazanymi partiami z dwóch
monografii.
Końcowym sprawdzianem wiedzy będzie egzamin ustny z zakresu materiału poznanego w trakcie
wykładów oraz związanej z nimi lektury.

Lektury podstawowe

Stanaszek B., Diecezja sandomierska w powojennej rzeczywistości politycznej 1945-1967, t. 2,
Duszpasterstwo i laicyzacja życia społecznego, Sandomierz 2006.
Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944-1989), Warszawa 2003.

Lektury uzupełniające

Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989), Kraków 2003.
Dominiczak H., Organy bezpieczeństwa PRL w walce z Kościołem katolickim 1944-1990. W świetle
dokumentów MSW, Warszawa 2000.
Fijałkowska B., Partia wobec religii i Kościoła w PRL, t. 1, Olsztyn 1999, t. 2, cz. 1-2, Olsztyn 2000.
P. Mardyła, Duszpasterstwo w czasach stalinowskich, władze komunistyczne wobec działalności duszpasterskiej Kościoła rzymskokatolickiego w archidiecezji krakowskiej w latach 1945-1956, Kraków 2009.
Pawlicka K., Polityka władz wobec Kościoła katolickiego (grudzień 1970 – październik 1978), Warszawa
2004.
Stanaszek B., Księża diecezji sandomierskiej więzieni przez władze komunistyczne po II wojnie
światowej, Rzeszów 2008.
Stanaszek B., Zdecydowany przeciwnik ustroju, Władze PRL wobec ks. Edwarda Frankowskiego,
Sandomierz 2007.