Homiletyka (2014/15)

Sylabus

Sylabus

Wymagania wstępne

Wiedza i umiejętności osiągnięte po zaliczeniu edukacji homiletycznej przewidzianej na wykłady na IV i V roku studiów filozoficzno-teologicznych

Cele

Znajomość procesu komunikacji międzyludzkiej. Umiejętność tworzenia jednostki komunikatu homiletycznego i zdolność do krytycznej analizy kazań.

Treści kształcenia

Homiletyka formalna i szczegółowa:
Przepowiadanie w konwencji teorii komunikacji (psychologiczno-socjologiczne aspekty przepowiadania)
Retoryczny wymiar przepowiadania (kompozycja, język, styl, przyswajanie pamięciowe, wygłoszenie, dialog homiletyczny)
1. Proces komunikacji międzyludzkiej – funkcje języka w komunikacji.
2. Podstawowe wiadomości o języku. Cechy języka kaznodziejskiego.
3. Sytuacje komunikacyjne w liturgii.
4. Proces komunikacji homiletycznej.
5. Pomiędzy mową a pismem – środki ekspresji brzmieniowej.
6. Elementy konstytutywne procesu odbioru.
7. Definicja i natura jednostki przepowiadania.
8. Budowa komunikatu homiletycznego (kompozycja, styl).
9. Proces tworzenia jednostki komunikatu homiletycznego (przygotowanie bliższe i dalsze). Sposób doboru i oceny tworzywa kaznodziejskiego
10. Praca nad tekstem biblijnym i liturgicznym - od tekstu do homilii (kazania)
11. Metoda medytacji antropologicznej i homiletycznej (styk słowa Bożego z konkretnym życiem kaznodziei oraz słuchacza)
12. Zasady dotyczące wygłoszenia kazania/homilii.
13. Rodzaje homilii (Ze względu na formę: monologowa, dialogowa, zespołowa).
(Ze względu na okoliczności: eucharystyczna, chrzcielna, ślubna, pogrzebowa).
14. Rodzaje kazań ze względu na wiek ( dla dzieci, młodzieży, dorosłych...); ze względu na seryjność (rekolekcyjne, misyjne...); ze względu na kontekst roku liturgicznego (pasyjne, maryjne, hagiograficzne...); ze względu na sposób komunikacji (kazania wygłaszane w komunikacji bezpośredniej, kazania wygłaszane w mediach: radio, telewizja...).
15. Samodzielna, krytyczna analiza kazań

Efekty kształcenia

E_1. Zna podstawowe wiadomości o języku, terminologię stosowaną
E_2. Zna teologiczny status homiletyki, elementy konstytu¬tywne przepowiadania i zarys historii kaznodziejstwa,
E_3. Umie samodzielnie przygotować i wykonać przemówienie publiczne
E_4. Potrafi wykorzystać znajomość procesu komunikacji międzyludzkiej w relacjach społecznych i wystąpieniach publicznych

Metody dydaktyczne

M_1. Wykład
M_2. Referat przygotowany przez poszczególnych studentów
M_3. Dyskusja
M_4. Krytyczna analiza wybranych tekstów homiletycznych.
M_5. Napisanie homilii do wyznaczonych tekstów biblijnych i liturgicznych

Sposoby sprawdzania i warunki zaliczenia

W_1. Ocenianie ciągłe przygotowania do zajęć i aktywnego udziału w dyskusji.
W_2. Praca semestralna na temat ustalony z każdym studentem, powinna być oddana do 15.12.2014
W_3. Egzamin ustny po zakończeniu zajęć w każdym semestrze

Lektury podstawowe

Z. Adamek, Homiletyka, Tarnów 1992.
R. Zerfass, Od perykopy do homilii, Kraków 1995
R. Zerfass, Od aforyzmu do kazania, Kraków 1995
H. Sławiński, Homilia podczas pogrzebu dzieci zmarłych bez chrztu, [w:] Od bólu po stracie do nadziei życia. Pogrzeb dziecka poronionego, red. Jan Dziedzic, Piotr Guzdek, Wydawnictwo naukowe, Kraków 2013, s. 127-152.
H. Sławiński, Homilia pogrzebowa: proklamacja Chrystusa a nie pochwalna mowa żałobna, „Przegląd Homiletyczny“ 15 (2011), s. 119-134.
H. Sławiński, Troska Kościoła o poprawę jakości homilii: od synodu o Eucharystii i Sacramentum Caritatis do synodu o słowie Bożym i Verbum Domini, „Colloquia Theologica Ottoniana” CTO 2012, nr 1, s. 37-62.
H. Sławiński, Problematyka polityczna w kazaniu, „Polonia Sacra” 2 (2012), s. 17-39.
H. Sławiński, Problem języka w nauczaniu religii wśród młodzieży, „Ateneum Kapłańskie” 626 (2013), z. 1, t. 161, s. 109-128.

Lektury uzupełniające

A. Lewek, Współczesna odnowa kaznodziejstwa, t. 1. Z najnowszych dziejów ruchu homiletycznego; t 2. Zarys homiletyki ogólnej, Warszawa 1980; tenże, Funkcja kerygmatyczna Kościoła w świetle Vaticanum II. Istota i zadania, t. 1-2, Warszawa 1984.
T. Lewandowski, Odnowa kaznodziejstwa polskiego w twórczości XX wieku. Od teorii wymowy kościelnej do teologii kaznodziejstwa, Toruń 2011.
H. Sławiński, Prywatne objawienia w kościelnym przepowiadaniu, „Ateneum Kapłańskie” 617 (2012), z. 1, t. 158, s. 7-25.
H. Sławiński, Wykorzystaniu rekwizytów w przepowiadaniu, „Przegląd Homiletyczny” 17 (2013), s. 97-115.
H. Sławiński, Ludzki wkład w skuteczność przepowiadania słowa Bożego, „Polonia Sacra” 72 (2011), nr 28, s. 227-241.
H. Sławiński, Słowo Boże przemienia życie tych, którzy przyjmują je z wiarą, „Ateneum Kapłańskie” 611 (2011), z. 1, s. 109-116.